واژ‌هٔ چاپ و صورت قدیمی‌تر آن «چهاپ» را برگرفته از واژ‌هٔ مغولی چاو دانسته‌اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. چاپ در لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپ در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقش‌های دوبعدی مانند حروف، ارقام، خط‌ها، تصویرها، و… به‌وسیلهٔ انداختن اثر این نقش‌ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به‌ویژه چـاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته می‌شود. در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده‌ترین کار چاپی است.امروزه با پیشرفت تکنیک‌های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشه‌ای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت می‌گیرد. چاپخانه نیز در لغت به‌معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهد‌هٔ انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام می‌گیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت‌های اداری و حکومتی زا شامل می‌شود.

1. تاریخچه چاپ

اختراع فن چاپ درحقیقت به قرن­ها پیش از گوتنبرگ، که نامش به­عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی­گردد. آسوریان چند هزار سال قبل از میلاد بر خشت­هایی از گل ‌رس مهر می‌زدند.

استفاده حروف قابل انتقال نیز میان سال‌های ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ در چین آغاز شد. مخترع این حروف فردی به نام پی‌شنگ بود و حروف هم از گل ‌رس ساخته می‌شد. حروف دستی و حروف قلعی که پس از آنها به کارآمد، هیچ یک رواجی نیافت؛ برعکس حروف چوبی متداول شد. تا این‌که در سال ۱۴۴۰، گوتنبرگ ظاهراً بدون اطلاع از کار چینی‌ها، حروف قابل انتقال را اختراع کرد و برای هر یک از حروف الفبا یک حرف جداگانه به کار برد. حروف متحرک را چینی‌ها اختراع کردند؛ ولی گوتنبرگ که حرفه­اش زرگری بود، آلیاژ مناسب برای ریخته­گری حروف را از سرب و آنتی موآن به دست آورد و سپس نسبت هر یک از این دو فلز را به­گونه­ای انتخاب کرد که حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند. وی برای مرکب چاپ هم فرمول مناسبی یافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشکلات عمل چاپ را میسر و اجرایی کرد.

تقریباً بیست سال پس از نخستین تلاش­های گوتنبرگش در امر چاپ، این صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونیز، فلورانس، پاریس و لیون در حدی مختصر و محدود رواج یافت؛ اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزینه­های بسیار زیاد فقط برای ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همین دلیل تا مدت­های طولانی استقبال چندانی از آن نشد. ۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمایشنامه‌نویسی آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر، چاپ سنگی یا لیتوگرافی را درسال ۱۷۹۶ میلادی اختراع کرد.

هر سنگی که متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می­بست، برای چاپ حدود ۷۵۰ نسخه عملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود.اگر چه درباره شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، به­نظر می­رسد چاپ سنگی را برای نخستین­بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه­اندازی کرد. میرزا صالح که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت، یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال ۱۲۵۰ قمری راه انداخت.

چاپخانه سنگی طی مدت کوتاهی در تهران و بعد اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تأسیس شد و بیش از ۵۰ سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ایران چاپ می­شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی نیز راه­اندازی شده بود؛ ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دوره قاجار دوباره حروف سربی و استفاده از آن رایج شد.

طریقه چاپ سربی روش نسبتاً ساده­ای بود؛ کاغذ روی صفحه­ای متشکل از حروف برجسته سربی و آغشته به مرکب فشرده می­شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه کاغذ نقش می­بست. حروفچینی روزنامه نیز نخست به­صورت دستی انجام می­گرفت؛ ولی بعدها این کار با دستگاه­هایی که معمول­ترین آنها «لاینو تایپ» بود، صورت پذیرفت. دستگاه حروفچینی خودکاری لاینوتایپ در سال ۱۸۸۶ میلادی ساخته شد.  بدین ترتیب سرعت چاپ به­تدریج فزونی یافت. پیشرفت فناوری کم­کم باعث شد دستگاه حروفچینی سربی از دور خارج شود و جای خود را به دستگاه الکترونیکی بدهد.

1. سیستم­های چـاپ

نکته­ایی که باید قبل از هر چیز به آن اشاره کنیم این است که برای چاپ افست حتماً باید از سیستم CMYK استفاده شود. چاپ افست مبتنی بر چاپ چهار رنگ است؛ اما می­توانیم کارهایی با یک رنگ تا حتی ۱۰ رنگ مختلف چاپ کنیم؛ که البته چاپ بیشتر از ۴ رنگ تخصص و اطلاعات خاص خودش را می­طلبد. ماشین­های چاپ افست یا تک­رنگ هستند یا دورنگ و یا چهاررنگ و البته دستگاه­هایی وجوددارند که چاپ بیش­تر از چهاررنگ را انجام می­دهند.

در ماشین­های چاپ افست برای هر رنگ یک ستون چاپ وجود دارد که متشکل از سیلندر بستن زینک و غلطک­های رنگ است. در دستگاه­های تک­رنگ هر رنگ به­طور مجزا چاپ می­شود و به­عنوان مثال یک کار چهاررنگ باید چهار بار از ماشین عبور کند و هر بار رنگ­ها تنظیم شوند؛ به همین دلیل در کارهای چهاررنگ بهتر از است از این نوع ماشین­ها استفاده نشود چون به تجربه ثابت شده است که در صورت چاپ چهاررنگ با دستگاه تک­رنگ نتیجه به هیچ وجه قبل قبول نخواهد بود.

ابعاد ماشین­های چـاپ

ماشین­های چاپ افست از ابعاد ۲۵×۳۵ تا ۱۰۰×۱۴۰ وجود دارند و به علت وجود دستگاه­های با ابعاد مختلف باید به­طور دقیق محاسبه شود که چاپ کار با کدام یک از این دستگاه­ها به صرفه­تر است چون در تیراژ های بالا استفاده از دستگاه مناسب از نظر اقتصادی تفاوت زیادی در کل هزینه ها ایجاد می کند.

مثلا کاری با ابعاد ۲۵×۳۵ و تیراژ ۱۰۰۰۰ را می­توانیم هم با دستگاه ۵۰ ×۷۰ و دو دور چاپ کنیم و هم با دستگاه ۱۰۰×۷۰ و یک دور . که چاپ با ۱۰۰×۷۰ به صرفه­تر است.

کوچک­ترین دستگاه چاپ که قدیمی­تر هم هست و در ضمن فقط نوع تک­رنگ آن وجود دارد ماشین نیم‌ورقی (۳۵×۲۵) است؛ که به­طور معمول برای کارهای با ابعاد کوچک و درنهایت دورنگ مثل سربرگ و تراکت قابل استفاده است. در این ماشین از کاغذ A4 هم می توانیم استفاده کنیم.

بعد از آن ماشین یک ورقی است که ابعاد ۳۵×۵۰ را چاپ می کند و به آن GTO می­گویند . دستگاه­های نسبتاً قدیمی­تر و اغلب تک­رنگ هستند؛ اما دستگاه­های GTO چهاررنگ هم وجود دارند که بسیار دقیق هستند و کیفیت چاپ خوبی دارند.

دستگاه بعدی دوورقی است که ابعاد ۵۰×۷۰ را چاپ می کند و پرکاربردترین دستگاه چاپ افست است. بعد از آن ماشین چهارونیم ورقی است که ابعاد ۷۰×۱۰۰ را چاپ می کند و به­طور معمول کارهاری تیراژ بالا یا بزرگ را با این دستگاه­ها چاپ می کنند .

درنهایت دستگاه­هایی هم هستند که چاپ ۱۴۰×۱۰۰ را انجام می­دهند که به­طور معمول برای چاپ­های خاص مثل نقشه و یا کارهایی با تیراژ خیلی زیاد با این ماشن چاپ می­شوند.

این دستگاه­هایی که اشاره شد دستگاه­های معمولی چاپ هستند و به ماشین­های مخصوص چاپ روزنامه که بسیار بزرگ و گران هستند اشاره نکردیم . توضیح اینکه دستگاه­های چاپ روزنامه اگرچه از نظر کلیت با ماشنین­های چاپ تفاوتی ندارند؛ اما امکاناتی دارند که بسیار اختصاصی و منحصر به فرد هستد؛ مثل تغذیه از رول یه جای شیت و انجام مراحل صحافی در داخل خود ماشین. ضمن این­که سرعت بالایی هم دارند طوری که به عنوان مثال ماشین موجود در چاپخانه افست که چندین روزنامه را چاپ می­کند (مثل همشهری. ایران. شرق و جوان ) که در مجموع با محاسبه تعداد صفحلات تیراژ چند میلیونی دارند . در کمتر از یک شبانه روز این تیراژ را چاپ می­کند.

به­طور معمول چاپ با دستگاه­های چهاررنگ کیفیت بهتری دارند و رنگ­ها بسیار نزدیک به رنگ­های مدنظر ما در می­آیند و اکثر طراحان علاقه به چاپ با ماشین چهاررنگ دارند .

وقتی یک کار چهاررنگ به لیتوگرافی می­دهیم درنهایت چهار زینک با ابعاد سطح چاپ به ما داده می­شود؛که در چاپخانه این چهار زینک به ترتیبی که مشخص است به دستگاه بسته می­شوند و چاپچی وظیفه تنظیم­کردن زینک‌ها را به­وسیله رجیسترهای روی زینک به عهده دارد. توضیح این­که رجیستر علامتی است که در کنار قسمتی که چاپ می­شود روی زینک­ها قرار دارد. علامت رجیستر که به‌طور معمول به شکل دایره­ای با دو خط عمود به هم در وسط آن است شامل هر چهار رنگ است و این­که چهار رنگ مورد نظر در این علامت هنگام چاپ روی هم بخورد نشان­دهنده این است که کار بدون اشکال چاپ خواهد شد. حتماً کارهای چاپ را دیده­اید که رنگ­ها روی هم نخورده­اند و لبه­های کار و یا روی سفیدی­ها مقدار ی از یک رنگ دیگر قرار دارد. دلیل این مشکل، عدم تنظیم درست رجستر است.

1. استاندارد کاغذ

استاندارد بین­المللی ایزو ۲۱۶ یا (The international standard: ISO 216) :

استاندارد بین­المللی ابعاد کاغد یا ایزو ۲۱۶ بر پایه استاندارد DIN کشور آلمان قرار گرفته. (دلیل استفاده از استاندارد کشور آلمان در این مورد به سابقه و پیشرو بودن این کشور در صنایع چاپ و کاغذ مربوط بوده). ویژگی منحصر به فرد این سیستم مقیاس­پذیربودن آن است. بر این اساس در همه ابعاد کاغذ های استاندارد ایزو ، نسبت طول به عرض تقریباً برابر با ۱/۴۱۴۲ ( جذر عدد ۲( است. در این استاندارد سه خانواده کاغذ با ابعاد مشخص وجود دارند : گروه A ، گروه B و گروه C.

گروه A

در این گروه نسبت طول به عرض کاغذ عدد مطلق ۴۱۴۲/۱ هست. اندازه مساحت کاغذ A0 در این گروه ۸۴۱ × ۱۱۸۹ mm و تقریباً برابر با یک متر مربع (در واقع ۹۹۹۹۴۹ میلی متر مربع بوده که به یک متر مربع روند شده) هست . این اندازه به­عنوان استاندارد مبنا برای تعیین گرماژ یک ورق کاغذ استفاده می­شود.  در این گروه کاغذهای کوچک­تر با نصف­کردن طول کاغذ بزرگ­تر به دو قسمت به­دست می­آید. برای مثال قطع A1 با نصف­کردن طول کاغذ A0 به دو قسمت مساوی به دست می­آید. بنابراین قطع A1 مساوی خواهد بود با ۵۹۴ × ۸۴۱ ( البته عرض ۵۹۴/۵ بوده که روند شده ). همان­طور که می­بینید عرض کاغذ بزرگ­تر بعد از نصف­شدن طول کاغذ کوچکتر خواهد بود.

گروه B و C

اگر چه اندازه­های گروه A محدوده قابل قبولی از اندازه­ها را در اختیار ما قرار می­دهند با این حال نمی­توان گفت که لزوماً کافی هستند. به همین دلیل اندازه­هایی در دو گروه B و C علاوه­بر اندازه­های گروه A ایجاد شده­اند تا اندازه­های غیر متعارف و خاص هم پوشش داده شوند؛ البته اندازه­های گروه B و C هم از لحاظ هندسی مشابه اندازه­های گروه A به دست آمدند؛ بر این اساس اندازه­های گروه B به­نحوی ایجاد شدند که هر اندازه از این گروه میانگین هندسی دو اندازه از گروه A باشند؛ برای مثال قطع کاغذ B1 به­طور تقریبی مابین قطع کاغذ A0 و A1است؛ به این ترتیب از کاغذ A0 می­ توان قطع B1 و از قطع B1 هم می­توان کاغذ A1 را به دست آورد؛ اما اندازه گروه C ما بین اندازه­های گروه A و B قرار دارند. برای مثال قطع کاغذ C4کوچک­تر از B4 اما بزرگ­تر از A4 است. از اندازه­های گروه C برای ساخت پاکت­های مراسلاتی استفاده می­کنند.

Code	Size (mm)	Code	Size (mm)	Code	Size (mm)
A0	۸۴۱ × ۱۱۸۹	B0	۱۰۰۰ × ۱۴۱۴	C0	۹۱۷ × ۱۲۹۷
A1	۵۹۴ × ۸۴۱	B1	۷۰۷ × ۱۰۰۰	C1	۶۴۸ × ۹۱۷
A2	۴۲۰ × ۵۹۴	B2	۵۰۰ × ۷۰۷	C2	۴۵۸ × ۶۴۸
A3	۲۹۷ × ۴۲۰	B3	۳۵۳ × ۵۰۰	C3	۳۲۴ × ۴۵۸
A4	۲۱۰ × ۲۹۷	B4	۲۵۰ × ۳۵۳	C4	۲۲۹ × ۳۲۴
A5	۱۴۸ × ۲۱۰	B5	۱۷۶ × ۲۵۰	C5	۱۶۲ × ۲۲۹
A6	۱۰۵ × ۱۴۸	B6	۱۲۵ × ۱۷۶	C6	۱۱۴ × ۱۶۲
A7	۷۴ × ۱۰۵	B7	۸۸ × ۱۲۵	C7	۸۱ × ۱۱۴
A8	۵۲ × ۷۴	B8	۶۲ × ۸۸	C8	۵۷ × ۸۱

انواع چــاپ عبارتند از …

• افست
•  هلیوگراور
•  فلکسو
•  سیلک اسکرین
•  تامپو
•  افست روی فلز
•  مخمل
•  پارچه
•  ترموگرافی
•  لترپرس
•  داغی
•  ایچینگ
•  پوشش UV ، ورنی چاپ

 افست

چاپ افست یکی از پررونق ترین و فراوانترین چاپ ها است. شاید یکی از دلایل آن چاپ روی کاغذ با کیفیت بسیار عالی و در تیراژهای نسبتاً پایین است. البته در چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست، معمول و متداولتر است و حتی از نظر صرفه اقتصادی مناسبتر، اما اگر جنبه کیفیت چاپ را نیز در نظر داشته باشیم. چاپ افست مناسبترین است. گاهی چاپ افست را به دلیل عدم برجستگی یا فرورفتگی در رابط ( زینک ) چاپ مسطح نیز نامیده می شود.

چاپ افست نوعی از چاپ، که نوشته و عکس را بر سطح لاستیکی یک استوانه (سیلندر) گردان بر می گرداند و سپس آن را با فشار استوانه دیگر روی کاغذ چاپ می کنند. ماشین معمولی چاپ افست دارای سه استوانه است. در چاپ افست نخست آن چه را که باید چاپ شود بر روی صفحه ای فلزی به نام زینک منتقل می کنند، سپس این صفحه را با مواد شیمیایی طوری حساس می کنند که فقط نوشته ها و تصاویر آن، مرکب چاپ را به خود می گیرد. زینک را به دور نخستین استوانه می پیچند، طرح آن بر اثر فشار روی پوشش لاستیکی استوانه دوم بر می گردد. کاغذ سفید که متوالیاً به دور استوانه سوم می پیچد مطالب را از روی پوشش لاستیکی استوانه دوم می گیرد. سرعت کار ماشین های چاپ افست بیش از چاپ مسطح (حروفی) می باشد.

از بزرگترین تولید کنندگان ماشین های چاپ افست در جهان کمپانی هایدلبرگ آلمان است .

علم شیمی نقش مهمی در چاپ افست دارد، چاپ افست تقابل بین آب و مرکب است که بر روی سطح پلیت که صفحه ای از جنس آلومینیوم می باشد صورت می پذیرد که اصطلاحاً در چاپ افست به این صفحه زینک گفته می شود سطح رویی این صفحه توسط روش های الکترو شیمیایی اکسید شده است و تبدیل به اکسید آلومینیوم گردیده است تا سختی و مقاومت شیمیایی آن بالا رود. سطح رویی زینک را با مواد پلیمری حاوی مواد حساس به نور نمک های دیازونیوم پوشش می دهند. زینک توسط نور ماورای بنفش و یا لیزر نوردهی می شود تا تصویر برروی آن ایجاد گردد و سپس توسط یک محلول قلیایی شستشو می شود تا ماده پلیمری در نقاط نور خورده از روی سطح زینک برداشته شود بدین طریق دو ناحیه بر روی سطح زینک ایجاد می شود . (نواحی آب دوست و نواحی چربی دوست)، نواحی تصویری روی سطح زینک که از ماده پلیمری تشکیل شده است چربی دوست و جاذب مرکب و نواحی دیگر آب دوست و جاذب رطوبت می باشد. برای آنکه در نواحی غیر تصویری سطح زینک، لایه نازکی از آب وجود داشته باشد تا از نفوذ مرکب به آن جلوگیری شود باید کشش سطحی آب ورودی به سطح زینک را کاهش داد که معمولاً با اضافه کردن موادی مانند ایزوپروپیل الکل این کار صورت می گیرد. همچنین آب موجود در ماشین چاپ که قسمت های غیر تصویری را پوشش می دهد که اصطلاحاً محلول مرطوب کننده نامیده می شود باید دارای خاصیت اسیدی باشد و PH آن در محدوده  ۸ . ۴– ۵٫۲ باشد که با استفاده از یک محلول بافری به نام داروی آب و اضافه کردن به محلول مرطوب کننده صورت می پذیرد.

 هلیوگراور

هلیوگرام یا همان روتوگراور، سیستم چاپ گود است با کیفیتی بسیار نزدیک به چاپ افست. هر چند مراحل آماده سازی این نوع چاپ بسیار گرانتر از انواع دیگر، چاپ چون افست و فلکسو می باشد. اما برای چاپ ایده آل به شکل رول بر روی BOPP و موادی از این قبیل؛ بهترین انتخاب محسوب می شود. بخصوص اینکه مصرف لفاف هایی از این نوع برای کارخانجات تولیدی همیشگی و با تیراژ بالا باشد. دلیل آن هم این است که با سیلندر تهیه شده، می توان در تیراژ میلیونی چاپ کرد در حالی که در روش افست برای تیراژهای بالا بایست، زینک های مجدد تهیه کرد.

 فلکسو

این چاپ به دلیل استفاده از کلیشه های فتو پلیمر یا لاستیکی که قابل انعطاف هستند به نام فلکسو نامیده میشود. سرعت بالا و چاپ به شکل رول بر روی مواد متنوع همچون نایلون، متالایز در تیراژهای بالا همراه با هزینه های کم از ویژگی های این نوع چاپ محسوب می شود. چاپ فلکسو در واقع نوعی چاپ برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی مستقیماً با جنس یا لفاف مورد نظر در تماس می باشد.

چاپ فلکسو گونه ای از چاپ های برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی حاوی طرح مستقیماً با جنس چاپ شونده در تماس است. این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه های لاستیکی قابل انعطاف(فتو پلیمر)،« فلکسو» نام گرفته است. چاپ فلکسو عموماً برای چاپ بر روی سطوح نایلونی کاربرد دارد. فلکسو چاپی است که بیشتر در خدمت بسته بندی کالا قرار دارد. این نوع چاپ که در زمره چاپ های برجسته قرار دارد قابلیت چاپ بر روی فیلم، پلاستیک، سلفون، کاغذ و مقوا را دارا است و به هنگام چاپ بر روی کارتن های پلاستیکی، سلفون یا هر صفحه شفاف دیگر می تواند سطوح را به صورت موضعی و بر حسب نیاز با مرکب سفید پوشش دهد. فلکسو یکی از روش چاپ برجسته شناخته شده که در سال ۱۹۹۰ برای چاپ پاکت و ساک های کاغذی اختراع شد و از روش لترپرس نیز سبقت گرفته. فلکسو یک روش چاپی ساده به شمار می رود که از سیستم های مرکبدان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است .

 سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین از پر کاربردترین چاپ ها محسوب می شود. تنوع در نوع مرکب قابل استفاده در این چاپ امکان چاپ روی مواد مختلف را فراهم ساخته ا ست. شیوه ساده این تکنیک باعث می شود که روی سطوح، گرد، بی نظم و … امکان چاپ فراهم شود. در واقع می توان گفت که تمامی اشیایی که در اطراف خود می بینید چه از نظر نوع جنس و چه از نظر شکل ظاهر، تحت پوشش چاپ سیلک قرار می گیرند. اما در بعضی موارد ممکن است این چاپ انتخاب مناسبی نباشد.

 تامپو

این شیوه چاپ در گروه چاپ های گود قرار می گیرد. این مسئله به دلیل استفاده از کلیشه گود در فرآیند چاپ می باشد. از ویژگی های این شیوه امکان چاپ، روی مواد مختلف و متنوع هم از نظر جنس مواد و هم از نظر شکل هندسی آنها می باشد بطوریکه با این روش می توان بر روی سطح صاف، منحنی،گرد ،محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون می گویند. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهرهای لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل می کند.

 افست روی فلز

آنجا که از چاپ افست به ذهن می آید، چاپ روی کاغذ و مقواست. اما با این سیستم چاپ که یکی از با کیفیت ترین سیستم های چاپ محسوب می شود می توان روی جنس های متنوع دیگری غیر از کاغذ و مقوا نیز چاپ کرد. از جمله این مواد می توان از فلز نام برد یعنی آنچه که شما در قوطی های رب گوجه فرهنگی، تن ماهی، آب میوه ها مختلف، بسته بندی رنگ های قوطی و … می بینید معمولاً به این شیوه چاپ شده است .

 مخمل

همه ما پارچه های مخملی را، در گوشه و کنار دیده ایم و بعضی نیز نوشته ها و نقوش مخمل پاش شده را همچون پرچم رومیزی از نظر گذرانده ایم اما کمتر به نوع چاپ آن توجه کرده ایم. چاپ مخمل یا فلوک در واقع فرآیند مخمل پاشی یا جیر سازی فرو بردن پودرهایی در طول و سطح مقطع متفاوت، در سطوح چسبکاری است. این نوع چاپ به طراحان و شرکت های تبلیغاتی امکانات متنوع و جالبی می دهد تا دست به کارهای بکر و خلاقانه بزنند .

 پارچه

این نوع چاپ بسیار شبیه به چاپ سیلک است. در واقع چاپ پارچه نوعی چاپ سیلک است با این تفاوت که رنگ های مصرفی در این نوع چاپ، پایه آبی دارند به عبارت دیگر حلال آنها آب است. منتهی بعد از نشستن رنگ بر روی پارچه روی آن ثابت می شود به طوری که با شستن از بین نمیرود.

چاپ پارچه نیز مانند چاپ سیلک به دو روش دستی و ماشینی انجام می شود.

 ترموگرافی

این نوع چاپ قاعدتاً در رده چاپ غیر تماسی قرار می گیرد. در کار نهایی این نوع چاپ، در بخش هایی از قبل تعیین شده بر جستگی ایجاد می گردد. این حالت برجستگی شبیه به برجستگی ایجاد شده در چاپ با کلیشه های فلزی نر و گاهی نر و ماده که در ماشین چاپ ملخی یا لترپرس بدست می آید نیست، بلکه محل های خواسته شده در یک طرف کار، برجسته است. حال آنکه در برجسته سازی به وسیله ماشین چاپ ملخی برجستگی ایجاد شده در یک طرف، باعث گودشدن طرف دیگر می شود. به دلیل اینکه ماشین ترموگراف با شیوه پاشیدن پودر بر روی سطح، بدون هیچگونه تماس، کار می کند این شیوه چاپ در رده چاپ های غیر تماسی قرار می گیرد.

 لترپرس

چاپ ملخی که نوعی ماشین لترپرس است از قدیمی ترین ماشین های چاپ محسوب می شود. در واقع کاربرد حروف سربی که گوتنبرگ مخترع آن بود در این شیوه چاپ به کار گرفته می شود. هر چند نسل ماشین های ملخی رو به انقراض است اما هنوز کارهایی با استفاده از ماشین های ملخی انجام می شود. از جمله کارهای کم تیراژ همچون کارت ویزیت، سربرگ ،اعلامیه و .. با به کارگیری ماشین چاپ ملخی و استفاده از حروف سربی، کلیشه های فلزی و قالب های برش انجام می شود.

 داغی

آن چه که طلاکوب می نامند در واقع نوعی چاپ داغی است که به شیوه لترپرس انجام می شود. طلاکوب امروزه به رنگ های مختلف از جمله طلایی، نقره ای ،آبی ، قرمز و .. در بازار موجود است. گاهی به وسیله این سیستم ضرب خالی زده می شود که تنها در جنس مورد نظر فرورفتگی یا برجستگی ایجاد می شود.

 ایچینگ

چاپ ایچینگ در واقع ایجاد خوردگی در فلز با استفاده از اسید می باشد. با به کارگیری این روش چاپ می توان طرح، نقش و نوشته های خود را به راحتی به روی فلز ثبت کرد به گونه ای که از بین رفتنی نباشد. در مواردی چون شیرآلات حمام، ثبت یک آرم روی دسته شیر آلات به گونه ای که در اثر استفاده و تماس با نوشته و آرم هیچکدام پاک نشوند بسیار ضروریست .

 پوشش UV ، ورنی 

(Ultra violet)  UV در واقع طیفی از امواج الکترومغناطیس است که انرژی بالایی داشته و همان چیزی است که در نور خورشید نیز وجود دارد. از این اشعه برای خشک کردن رنگ های چاپ و پوشش های مختلف استفاده می کنند. آنچه که به نام پوشش UV معروف است در واقع سیستم خشک کن پوششی است که تنها با اشعه UV خشک می شوند. مرکب و پوشش هایی که با سیستم UV خشک می شوند بدون بو هستند و پس از خشک شدن روی هم نمی چسبد. ورنی چاپ نیز شبیه به چاپ رنگ در افست است با این تفاوت که به جای رنگ، ورنی در ماشین چاپ ریخته و کار را یکبار دیگر از ماشین چاپ عبور می دهند. با تهیه زینگ جداگانه می توان در نقاط خاصی روی کار چاپی ورنی زد.