کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازی به طرف نمد قرار می گیرد و صافتر است . پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روی آبکش قرار میگیرد.
کاغذ بافتی از الیاف گیاهی است ومرغوبیت آن به مواد اولیه وچگونگی عمل آوری آن بستگی دارد.
▪ از نظر کیفیت , بهترین کاغذها از الیاف کتان و پنبه بدست می آیند ،کاغذ ساخته شده از چوب کاج در جای دوم وکاغذ نیشکر پس از آن قرار می گیرد
▪ کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازی به طرف نمد قرار می گیرد و صافتر است . پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روی آبکش قرار میگیرد. چاپ بر طرف روی کاغذ مرغوب تر خواهد بود .چاپ رنگی بر طرف روی کاغذ نتیجه بهتری دارد
▪ برای صاف کردن پشت کاغذ آن را از زیر نوردهای پرس براق عبور می دهند .این کار ” ساتیناژ ” نام دارد. برای تشخیص پشت و روی کاغذ آن را برش می دهند ، پس از برش ، لبه الیاف به سوی پشت کاغذ خم می شوند و اگر لبه کاغذ را با انگشتان لمس کنیم متوجه لبه دار بودن یک طرف آن می شویم
▪ کاغذ های مرغوبتر دارای مواد سلولوزی بیشتری هستند وسفیدترند .کاغذ های نا مرغوب مواد چربی بیشتری دارند و زردترند .کاغذ های نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما ، شکننده می شوند و ممکن است موریانه آنها را بخورد
▪ کاغذ های گلاسه مرغوبترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگین تر باشند ( یعنی گرماژ آنها بیشتر باشد ) کیفیت چاپ روی آنها بهتر است . معمولا” کارهای رنگی و یا اعلا را روی کاغذ گلاسه چاپ می کنند . هر چه مقدار و تعداد رنگها بیشتر باشد ، کاغذ گلاسه سنگینتری لازم است
▪ سطح کاغذ دارای خواب یا راه است . به هنگام چاپ باید کاغذ طوری به ماشین خورانده شود که راه آن موازی محور سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب کاغذ موازی عطف کتاب باشد
▪ هر گاه خواب یا راه کاغذ موازی عطف کتاب نباشد ، برگهای کتاب حالت افتادگی ندارند بلکه به حالت ایستاده رو به بالا قرار می گیرند و خواننده آن را با فشار می خواباند ، در نتیجه کتاب زودتر فرسوده می شود
▪ کارخانه های کاغذ سازی در دنیا ، رولهای کاغذ را بصورت ورق برش داده و سپس ورق کاغذ را در اندازه های گوناگون بریده و پس از بسته بندی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند
▪ راه بی راه کاغذ و مقوا را به دو صورت فلش و یاSG ) و (LG LGنشان داده می شود .(Long Grain) یعنی اینکه راه کاغذ موازی ضلع بلندتر است و ( Short Grain ) یعنی راه کاغذ موازی ضلع کوچکتر می باشد .علامت نیزه هم روی لفاف کاغذ , نشان دهنده راه کاغذ است .یعنی اگر فلش موازی ضلع بزرگ تر باشد , راه کاغذ در جهت ضلع بزرگتر است و اگر فلش در امتداد ضلع کوچکتر کاغذ قرار گیرد , راه کاغذ , ضلع کوچکتر است
▪ باید توجه داشت که راه کاغذ هنگام چاپ باید موازی محور سیلندر ماشین چاپ باشد بعنوان مثال اگر یک نوع کاغذ ۷۰ × ۱۰۰ برای ماشین ۴/۵ ورقی راه باشد , وقتی آن را از وسط نصف کنیم که در ماشین دو ورقی استفاده شود , بی راه وارد ماشین خواهد شد . بنابراین بهتر است هنگام خرید کاغذ به راه وبی راه نسبت به ماشینی که قرار است آن را چاپ کند , آگاهی داشته باشیم
▪ برای تشخیص راه یا خواب کاغذ چند روش معمول است ، از جمله :
۱) کاغذ از طرف خواب آن خیلی راحت پاره می شود ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف پاره کنیم ، مقاومت دارد و با نیروی بیشتری پاره می شود .
۲) اگر دو نوار از لبه پایینی وکناری کاغذ ببریم وکنارهم بگذاریم آن نواری که به راه نیست ، لبه اش برمیگردد
ـ یکی از مشخصه ها برای شناخت کاغذ ، گرماژ آن است . کاغذ تحریر ۷۰ یا ۸۰ گرمی و گلاسه ۱۲۰ یا ۱۳۵ گرمی واژه هایی آشنا در دنیای انتشارات هستند . این گرماژ نشان دهنده وزن یک متر مربع از آن نوع کاغذ میباشد مثلا وزن یک متر مربع کاغذ ۷۰ گرمی ۷۰ گرم است. وزن کاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین میشود و شما براحتی میتوانید با وزن نمودن دقیق کاغذ برش خورده گرماژ آنرا بدست آورید. واحد طول و عرض در این فرمول سانتیمتر میباشد. گرماژ = طول × عرض / ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ × وزن کاغذ به کیلوگرم
▪ در کاغذ های کاربن لس ( NCR ) که به کاغذهای خود کپی مشهور هستند باید توجه شود که این کاغذها زمان مصرف دارند وپس ازتاریخ مصرف , حساسیت خود را ازدست می دهند.
