طراحی پاکت نامه

پاکت نامه: ابعاد پاکت نامه معمولاً متناسب با ابعاد سربرگ (A4) تعیین می شود. بهتر است ابعاد پاکت مورد نظر در حالت بسته شده، یک سوم ابعاد سربرگ به اضافه ی شش میلیمتر (پهنا و بلندا) باشد.

پاکت نامه نیز دارای نشانه و عنوان است و درج نشانی بر روی آن الزامی است. محل قرارگیری نشانه و عنوان معمولاً در نیمه ی سمت چپ و بالاست. نشانی نیز قاعدتاً در پایین سمت چپ قید می شود. چیدمان عناصر موجود در پاکت نامه بیشتر در حالت افقی انجام می گیرد.
آنچه باید مورد توجه باشد، خالی نگهداشتن نیمه ی بالا و سمت راست پاکت جهت الصاق تمبر و انجام عملیات پستی است (در صورتی که هزینه پست پیشاپیش محاسبه شده باشد، استفاده از این بخش، نیز بلامانع است) البته مقصود از خالی بودن این بخش، عدم درج اطلاعات نوشتاری و تصاویری نظیر آرم است و استفاده از خطوط و فرم های تزئینی امکان پذیر خواهد بود، اگر چه همین موارد نیز بایستی با احتیاط انجام شود چرا که نصب تمبر و مهرهای پستی اثر گذاری خود را خواهند داشت.
نکته ی پر اهمیت در طراحی ست اوراق اداری، ضرورت هماهنگی بصری در تمامی محصولات آن است. به عبارت دیگر یک هویت مشخص باید در میان سربرگ، کارت ویزیت، پاکت نامه، کارت پرسنلی و … موجود باشد.
این هویت بصری مشترک می تواند از طریق ارائه ی عناصر بصری تزئینی مشترک و یا با نحوه رنگ پر دازی و چیدمان مشابه و … ایجاد شود.
بطور معمول نقطه شروع طراحی اوراق اداری از سربرگ یا کارت ویزیت است و سپس بر اساس الگوی اولیه، موارد بعدی شکل خواهند گرفت، ضمن آنکه در هر مرحله امکان بازنگری و تغییر بر روی موارد انجام شده پیشین محتمل است.

ابعاد پاکت نامه های معمول:

  1. پاکت ملخی یا DL با ابعاد ۲۲*۱۱ سانتی متر (دراین اندازه برگه A4 سه تاه گردیده و داخل پاکت قرار میگیرد)
  2. پاکت A5 با ابعاد ۲۲*۱۶ ( در این اندازه برگه A4 دوتاه گردیده و داخل پاکت قرار میگیرد)
  3. پاکت A4 با ابعاد ۳۲*۲۳ (دراین اندازه برگه A4 بدونتاه اخل پاکت قرار میگیرد)

اصول طراحی پوستر

پوستر چیست؟

پوستر تلفیقی است از هنر گرافیک و هنر تبلیغات، هرچند که این دو در موازات و کنار هم، همواره حرکت نموده اند و مکمل یکدیگر هستند. پوسترها طراحی های گرافیکی هستند که جهت تبلیغات، طراحی و منتشر می شوند. در تعریف جزئی تر پوسترها برای اطلاع رسانی مطلب، رویداد یا موضوع خاصی به کار برده می شود و چون در زمان و مکان خاصی و برای مقصود خاصی در همان زمان و مکان طراحی می شود، اثر گذرا و ناماندگاریست. مخاطبان پوسترها عامه مردم هستند و هر پوستر طیف و گستره فراوانی از جمعیت را، مخاطب قرار می دهد.

توسط المانها و تصاویر مستقیم یا غیر مستقیم که در سطور پایین تر به آن اشاره خواهیم کرد، ارتباط بصری، برای انتقال مفاهیم خاص به بیننده، برقرار می کنند. حیطه طراحی پوستر از تخیل طراح آغاز می شود و تا تصاویر ، فرم ها و رنگ و خط ها در آن ادامه می یابد. اولین پوسترها برروی چوب طراحی می شدند و تاریخ شروع و ابداع پوستر به اواخر قرن نوزده میلادی در انگلستان باز می گردد و سیر تحولات آن، در همان سالها در فرانسه جایی که ژول شره، پدر هنر پوستر در آن زندگی میکرد، ادامه پیداکرد. پس از جنگ جهانی دوم هنر پوستر و اصولا هنر گرافیک رنگ و بوی بهتری به خود گرفت.

المانهای تشکیل دهنده پوستر

تمامی المان های به کار رفته در پوستر، می توانند در قالب یک عکس استفاده شوند. عکس های به کار رفته در پوسترها به دو گونه می باشند:
•    عکس های صنعتی: که در این نوع عکس خود کالا یا خدمات موضوع عکس می باشد. به این تصاویر، تصاویر مستقیم می گویند.
•    عکس های تبلیغاتی: که در این نوع عکس ها المان یا تصویری به طور غیر مستقیم موضوع و هدف از پوستر را القا می نماید. به این تصاویر، تصاویر غیر مستقیم می گویند.

المان های طراحی پوستر

طراحی های گرافیکی از سه المان ثابت : رنگ و فونت و فرم تشکیل می شوند. پوستر نیز از طرح گرافیکی دیگر مستثنی نمی باشد.

رنگ ها

رنگ: بهتر است در استفاده از رنگ در پوسترها، مفاهیم رنگ ها را نیز در نظر بگیرید. از آنجا که پوسترها وسیله تبلیغات هستند، انتخاب رنگها می تواند در اثربخشی آن یا موفقیت اطلاع رسانی آن سهم قابل توجهی داشته باشد. بهتر است بیش از سه رنگ مهم و اصلی، در طرح شما چشم نوازی نکند. یعنی پوستر شما بر پایه سه رنگ که درجه اهمیت آنها نیز با هم یکسان نیست ، طراحی شود. از میان این سه رنگ، یک رنگ بار و سنگینی بیشتری داشته باشد. رنگ دیگر دررتبه دوم از نظر اهمیت باشد و رنگ آخر در جایگاه سوم اهمیت قرارگیرد. بدین ترتیب حال و هوای اصلی تبلیغات یا اطلاع رسانی پوستر شما مشخص می شود. استفاده از رنگ های زیاد، به جز موارد خاص، حس شلوغی و درهمی را منتقل می کند و تاثیر گذاری کمتری خواهد داشت.

بهتر است بدانید رنگ های گرم به دلیل تاثیری که بروی بیوشیمی بدن می گذارد (افزایش هیجان و ضربان نبض) در پوسترهای خوراکی بیشترین استفاده را دارند و رنگ های سرد به دلیل تاثیر متقابل آن با رنگ های گرم، احساس آرامش و اطمینان را به بیننده منتقل کرده و شاید مثلا در پوسترهای تبلیغاتی سازمان های بیمه و یا بانک ها و … کاربرد و اثر بخشی بیشتری داشته باشند.

در این مبحث نمی خواهیم به تاثیر رنگ ها و مفاهیم بصری منتقل شده از آنها بپردازیم، تنها می خواهیم به اهمیت رنگ های استفاده شده در پوسترها اشاره کنیم.

فرم ها

فرم: فرم ها، همان اشکال و نمادهای بکار رفته در تصاویر پوسترها می باشد که هرچه خلاقانه و تصویرسازی شده باشد در نظر، ماندگارتر و تاثیرگذارتر خواهد بود. فرم ها نیز مانند رنگ ها دارای مفاهیم بصری متفاوت هستند و در انتخاب آنها در تبلیغات باید دقت فراوانی کرد. مثلا خطوط شکسته در صنایع سنگین استفاده بیشتری می شود (مانند صنایع خودروسازی) و خطوط منحنی در صنایع و خدمات یا تولیدات ملایم تر (مثلا صنایع غذایی یا تولیدات اسباب بازی ) بیشتر استفاده می گردد.

فونت ها

فونت: فونت ها نیز مانند سایر المانهای پوستر با دقت انتخاب می شود و با هدف و موضوع پوستر باید متناسب استفاده شوند. پر واضح است در پوستر یک رویداد تاریخی، استفاده از فونت های مخصوص همان زمان جالب تر و مناسب تر می باشد، یا بهتر است درپوستر یک رویداد یا تولید محصول کودکانه، از فونتهای کودکانه یا فانتزی استفاده گردد. هرگز نوشته های پوستر را ساده ننویسید. هرچقدر پوستر شما ساده باشد، نوشته های آن نباید ساده و شبیه کلمات کتاب یا مجله باشد. هر خلاقیتی که می توانید برروی فونتها و نوشته اعمال کنید تا نوشته های پوستر شما شبیه کتاب داستان نباشد!

نکاتی در طراحی پوستر

استفاده از المانهای فونت و فرم و رنگ با آن شیوه که در مبحث عناصر تشکیل دهنده پوستر به آن اشاره کردیم، قانون و قاعده بی قید و شرط برای طراحی پوستر نیست و موقعیت و خلاقیت طراح است که فرم، شکل، رنگ و فونت و در نهایت تصاویر را کنار هم می چیند. بهتر است قبل از هرچیز به طرح های ساختار شکنانه نیز فکر کنید. زیرا ساختارشکنی، در بیشتر موارد، پویایی را نشان می دهد و نشان می دهد در پشت طراحی شما تفکری سوای قوانین و قواعد تکراری و کلیشه ای وجود دارد.

همیشه زیبایی، در شلوغی و تصاویر زیاد نمی باشد. گاهی زیبایی در سادگی خلاصه می شود و باید به سادگی بیشتر فکر کنید. زیرا مفاهیم بصری در تصاویر ساده تر، زودتر و سریعتر، راحت تر و مستقیم تر منتقل می شوند و همیشه تاثیر گذاری در انتقال سریع مفهوم میباشد. چون پوستر یک وسیله تبلیغاتی است بنابراین پیام آن نباید مبهم باشد و برداشت های متفاوتی از آن شود. این موضوع به اثر بخشی پوستر ضربه وارد میکند.

برای طراحی پوستر هیچ قاعده و قانون حتمی وجود ندارد. البته معتقدیم اصولا در طراحی گرافیکی، قانونی مشخصی وجود ندارد. طراح گرافیک از محدود شدن بیزار است و دوست دارد حرف اول و آخر، خلاقیت و ایده های او باشد و این، یک اثر گرافیکی را قانونمند و هدفمند می سازد. پس الهام بخش اندیشه و ایده های خلاقانه خود باشید تا طرح زیبا و تاثیر گذاری را بر صفحه طراحی خود خلق نمایید.

پوستر باید به گونه طراحی و چاپ شود که قابلیت نصب را داشته باشد. زیرا در نهایت قرار است از جایی آویزان گردد یا در نقطه ای نصب شود.

اصولا برای پوستر، ابعاد مشخصی وجود ندارد. ابعاد پوستر معمولا بزرگ است و حداقل درقطع A3 طراحی و چاپ می گردند.اما قطع دقیق A3 به دلیل پرت زیاد کاغذ چندان استفاده نمی شود
پوستر عمدتا در سه قطع استاندارد است:
۳۵ در۵۰ سانتی مترB3
۵۰ در۷۰ سانتی متر B2
۷۰ در۱۰۰ سانتی متر B1

دانستنی های چاپ بنر

در سالهای آغازین استفاده از ی چاپ دیجیتال در ابعاد بزرگ شگفتی  چاپ ی  در این ابعاد برای همگان جالب و رضایت بخش بود . اما  پس از سپری شدن سالها و پیشرفت ی چاپ دیجیتال ین جزئیات بر روی بنر های چاپ شده و تابلو های تبلیغاتی دارای اهمیت فراوان است .پس باید برای رقابت در این صنعت توانایی عرضه چاپ در ابعاد بزرگ با رعایت جزئیات  داشت ، پس باید چاپ خوب داشت .

چاپ خوب چیست؟

امروزه چاپ خوب دارای  ۲ ویژگی مهم است ،

اول  آنکه یکنواختی در چاپ داشته باشیم ، یعنی عدم بوجود امدن هر نوع تاثیرات ناخواسته شامل خطوط عمودی یا افقی  گاها در چاپ بنر بوجود می اید .

دوم  طرح چاپ شده بر روی بنر از لحاظ وضوح رنگ و دقت چاپ به مانند فایل طراحی شده در مانیتور باشد

چه مواردی در رسیدن به چاپ خوب موثر است؟

*عدم لرزش چاپگر به هر دلیلی در هنگام چاپ  معمولا در هنگام تغیر جهت  کریج رخ می دهد مهمترین عامل جلوگیری از لرزش چاپگر ، وزن آن میباشد ( حداقل بین ۵۵۰ تا ۶۵۰ یلو گرم ). وزن بالای چاپگر نه تنها باعث چاپ بهتر به علت استقرار بدون لرزش است  نشانگر  دستگاه نیز می باشد.  .  بدنه در حین چاپ تاثیر به سزایی روی شروع چاپ در اول هر لاین دارد و نبود این امر باعث ایجاد خطایی به نام خطای رفت و برگشت میشود . این خطا به مقدار لرزش تغییر می و هر چه  دستگاه بیشتر باشد این خطا در چاپ  شده و به صفر میرسد . لرزش  بدنه باعث بالا رفتن دوام قطعات ی مثل تسمه ها و فولی ها را به همراه دارد .

*تنظیم دقیق هد ها از لحاظ فیزیکی و و نرم افزاری  شامل تنظیم  رول و خطای رفت  و برگشت در سرعت های متفاوت میباشد . هد ها روی درام قابلیت تنظیم فیزیی دارند  در حات افقی و عمودی در ی راستا باشند این عمل را یبره  هدها گویند  در زمان یبره  هد ها خطا های مختلف در حین چاپ به صفر رسیده و دقت فوق العاده بالا میرود ، به طوری  فونت ها  را در نوشتار به راحتی می توان چاپ  . تنظیم خطای  رول به صورت نرم افزاری انجام میشود و در اخر باعث از بین رفتن خط های عرضی در چاپ  از روی هم افتادن پس ها و یا فاصله داشتن انها ایجاد میگردند را به همراه دارد .

*نگهداری صحیح و اصولی هد های چاپگر ، سرویس به موقع  شامل : درست   هد ها ، استفاده از  مناسب هد ، شستشوی به موقع هد و تمیز نگه داشتن سطح زیرین یج میباشد . معمولا زیر درام به علت رفت و برگشت یج روی مدیا را پرز میگیرد . این پرز در اطراف نازل پلیت هد ها جمع میشوند و قطرات خارج شده از هد را به علت جاذب بودن جنس پرز ها به خود جذب می و به صورت قطره روی مدیا میریزند و چاپ را خراب می . پس باید همیشه زیر درام از پرز و … عاری باشد .

*دقت در  بدون خطای قسمت ی چاپگر  شامل موتور های  یج و موتور  دهنده رولی ها میباشد و سرویس به موقع انها . موتورها معمولا دارای  و سنسور  هستند  پس از مدت زمان نیاز به سرویس دارند چون خطای پالس سنسور در زمان خطا در چاپ را به همراه دارد . ذغال موتورها نسبت به میزان  باید سرویس یا تعویض شوند . تسمه هی درگیر با موتورها نباید از حد معمول سفت تر باشند  باعث ایجاد خرابی در موتور حتی قسمت های یی از قبیل برد های مربوط را به همراه دارد .

*دقت در  صحیح ای ها و سنسور ها ی چاپگر همانند لیزر تیپ و سنسور آن ، زیرا  فرمان پذیری صحیح پاشش  بستگی مستقیم به  یزم لیزر تیپ دارد . در صورت عدم   صحیح سنسور لیزر تیپ جا به جا شدن شروع چاپ در هر پس را داریم .همینطور از خطاهای عدم  صحیح سنسور ، خالی  هد ها به صورت ی و یا به صورت ی را داشته باشیم . سرویس لیزر تیپ و سنسور ان در داشتن چاپ بدون خطا فوق العاده موثر میباشد .

*ی بودن فشار رولی ها بر روی سراسر مدیا  باعث جلوگیری از انحراف مسیر چاپ میگردد . چسبنده بودن رول مدیا در هنگام باز شد باعث میشود رول به صورت ی باز نشود  داشتن رولی های پهن باعث میشود سطح بیشتری را با مدیا درگیر باشد.این امر خطا در باز شدن را  پوشش داده و مدیا به صورت  ی بو زیر چاپ برود .

* مناسب بلبرینگ خطی دستگاه  باعث روانی  یج میشود و همینطور فولی ها و تسمه های مرتبط با  یج. بلبرینگ خطی باید عاری از هر نوع مواد چسبنده مانند گریس یا روغن باشد  پرز مدیا و … به خود نگیرد چون باعث قفل شدن بلبرینگ ها در محل  را به همراه دارد . سفت   این قسمت فشار مستقیم روی تسمه و موتور را خواهد داشت و لرزش یج هنگام رفت و برگشت را تشدید می .

*دقت در انتخاب نوع هد ،  مصرفی و مناسب بودن دمای محیط  (بین ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتی گراد)همگی در  بهینه هد های دستگاه چاپگر میباشد.دمای   دستگاه اگر از حدی پایین تر یا بالاتر باشد با  زیادی مواجه خواهید شد . در دمای بالا حلال درون  هنگام چاپ در سر نازل ها از بین رفته و  سر نازل زود  میشود و در دمای پاین  هنگام خروج به صورت پودر روی مدیا نشسته و چاپ مناسبی نمیدهد .

*تنظیم صحیح ولتاژ  هد با توجه به نوع  و دمای محیط . ولتاژ سر هد ها نسبت به نوع هد ها ، نوع  ها و شرایط محیطی تنظیم میشود  در انتها چاپ شارپ و قوی رو مدیا میدهد .  تنظیم اتوماتی ولتاژ سر نازل نسبت به دمای محیط باعث بالا رفتن عمر هد میشود .

* گیری از نرم افزار ها و تجهیزات حرفه ای جهت انطباق هرچه بیشتر رنگهای چاپ شده با رنگهای طراحی شده در   شامل یبره  مانیتور و تنظیم درصد صحیح یب رنگهای اصلی میگردد ، این امر باعث تطابق  چاپ شده با فایل طراحی شده دارد . تنظیم و یبره  مانیتور و همچنین ساختن پروفایل های متفاوت برای چاپ باعث می شود  رنگهای واقعی را با بالاترین یفیت چاپ زد .

مبانی و مفاهیم طراحی گرافیک

مبانی و مفاهیم طراحی گرافیک

طراحی نشانه در اوراق اداری چهارچوب مشکل و بسیار ظریفی دارد و به ناچار طراح باید به هنگام طراحی، درک درست و کاملی از چگونگی مجموعه مورد نظر و ریزه کاری های اجرای فنی و رسامی داشته باشد و بتواند با تسلط از عهده ی اداره و ترکیب جزئیات میلیمتری و حساس فرمها برآید و موفق به بیان تصویری موجز در محدوده ی تنگ و مختصر نشانه و اوراق شود; و به صورت ساده ای همه فکرها و مفاهیمش را بنمایاند. طبیعی است که چنین روندی احتیاج به تجربه فراوانی دارد و مطالعه و کار بسیاری را طلب می کند.بدون شک کارت ویزیتی که در طول روز بین چندین هزار نفر رد و بدل می شود یا نامه ای که در یک پاکت از شرکت یا موسسه به موسسه دیگر … ارسال می شود نقش تعیین کننده و سرنوشت ساز در صنعت تبلیغات دارد.
این مجموعه سعی در ارائه نشانه ها و اوراقی دارد که در آن سلیقه و خواست جامعه به خوبی رعایت شده و آثاری را با برداشتهای امروزی و مدرن به جامعه عرضه می نماید.
علائم و تصاویر و نوشتار جهت برقراری بیشترین

ادامه

انواع کاغذ در صنعت چاپ

کلمه کاغذ ، از واژه چینی کاکتز گرفته شده است. (نام فارسی آن را رخنده یا پرزه است.)

انسان اولیه ، به‌تدریج که نیاز به تصویر کردن اشیاء ، یادداشت کردن وقایع و ارسال پیام های کتبی را درک کرد، اهمیت و ضرورت شیئی که بتواند بر روی آن اثر به جا ماندنی را ثبت کند، دریافته بود و همواره در راه دستیابی به آن تلاش می‌کرد…

انواع کاغذ در صنعت چاپ

کاغذ‌ یک‌ رکن‌ مهم‌ و‌ اساسی،‌ در‌ فرآیند‌ چاپ‌ به‌ شمار‌ می‌رود‌ که‌ با‌ توجه‌ به‌ ویژگی‌های‌ خاص‌ خود‌ نقش‌ عمده‌ و‌ تعیین‌کننده‌ای‌ بر‌ کیفیت‌ چاپ‌ و‌ خواص‌ کیفی‌ محصول‌ چاپ‌ شده‌ در‌ طول‌ عمر‌ مفید‌ خود‌ دارد.‌ در‌ نتیجه‌ جهت‌ درک‌ روابط‌ متقابل‌ کاغذ‌ با‌ مرکب‌ و‌ دستگاه‌ها‌ و‌ تجهیزات‌ در‌ جریان‌ چاپ،‌ شناخت‌ علمی‌ از‌ ویژگی‌های‌ کاغذ‌ امری‌ ضروری‌ به‌ شمار‌ می‌رود.‌ در‌ حال‌ حاضر،‌ دانش‌ فنی‌ موجود‌ در‌ صنعت‌ چاپ‌ کشور‌ در‌ مورد‌ کاغذ‌ و‌ ویژگی‌های‌ آن‌ بیشتر‌ به‌ صورت‌ تجربی‌ است‌ تا‌ علمی،‌ لذا‌ در‌ مقاله‌ حاضر‌ هدف‌ بر‌ این‌ است‌ که‌ ویژگی‌های‌ مختلف‌ کاغذ‌ و‌ نقش‌ آن‌ در‌ فرآیند‌ چاپ‌ به‌ صورت‌ مختصر‌ تشریح‌ شود.

 تاریخچه :

اگرچه تاریخ مکتوب به ما می گوید که تولید کاغذ برای اولین بار در چین، حدود سال ۱۰۵ میلادی، صورت گرفته است ، ولی در چین مرکزی کاغذهای یافت شده که قدمت آن به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد.

در آن زمان پوست درخت توت را به همراه تکه های پارچه ، الیاف کتانی، کنف و حتی تورهای ماهی گیری قدیمی در آب نگه می داشتند تا به صورت خمیر درآید و الیاف آن ها جدا شود. سپس الیاف را از آب جدا کرده و با قرار دادن روی صفحه ای آن را خشک می کردند. بدین ترتیب کاغذ تولید می شود و مورد استفاده قرار می گرفت.

در سال ۱۸۴۳ میلادی، شخصی به نام فردریک گوتلوب کلر توانست الیاف چوب های نرم کاج و صنوبر را برای تولید کاغذ استخراج کند. بدین ترتیب کلر را باید مختر کاغذ های امروزی دانست. در حال حاضر می توان از یک درخت کاج حدود ۳۸۰۰۰ ورق کاغذ روزنامه تولید کرد.  در بین النهرین از لوحه‌های گلی ، در مصر (۱۸۳۸ ق.م) از پاپـیروس ، در چین از حکاکی بر روی لوحه‌های چوبی و نمد با قلم مو و پارچه ابریشمی ، این منظور را عملی می‌کردند. با توجه به اینکه صنعت نمد مالی در خاور دور ، سنّت و متداول بود، فردی چینی به نام “تسائی لون” (۱۰۵ میلادی) از قطعات کهنه و اضافی ابریشم ، خمیر و بعد ، ورقه‌هایی به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو برای نقاشی و نوشتن استفاده کرد و بعد به جای ابریشم ، چوب خیزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقیقت ، باید او را اولین مخترع کاغذ در دنیا دانست.

سیر تحولی رشد

کارگران چینی که در سال ۷۵۱ به دست ایرانیان اسیر شدند، این فن را با استفاده از کتان و شاهدانه ، به مردم سمرقند آموختند و بعدها توسط مسلمانان در بغداد ، دمشق و حتی مراکش و اسپانیا متداول شد. اولین کارخانه کاغذ سازی ، درسال ۱۱۵۴ در اسپانیا و اولین آسیاب تهیه پودر چوب ، در سال ۱۱۹۰ در فرانسه تأسیس شده بود.

در ایران ، فعالیت کاغذ سازی ، اولین بار با تأسیس کارخانه مقوا سازی و با استفاده از کاغذهای باطله درسال ۱۳۱۳ شمسی در کرج شروع شد و حدود ۱۵ سال است که با تأسیس دو کارخانه کاغذ سازی پارس در هفت تپه خوزستان و کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) در گیلان ، به صورت یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته درآمده است.

 چاپ و مواد اولیه مصرفی در فرآیند چاپ:

مواد اولیه مورد مصرف در فرآیندهای مختلف چاپ به نسبت متنوع و گسترده هستند. در مرحله اصلی چاپ در ماشین چاپ، عمده‌ترین مواد اولیه مصرفی شامل کاغذ و مرکب چاپ می‌شوند. شناخت کافی و درک روابط متقابل این دو ماده اولیه طی فرآیند چاپ، منجر به کسب نتایج مطلوب‌تر در رابطه با خواص کیفی مختلف چاپ خواهد شد. توجه به وضعیت فعلی صنعت چاپ در ایران نشان می‌دهد که دانش فنی موجود به طور عمده بر پایه شناخت تجربی از این مواد اولیه بوده و کمتر به دانش فنی علمی وابسته است. این در حالی است که برای پیشرفت این صنعت، نیاز به کسب دانش فنی علمی در زمینه‌های مختلف، از جمله مواد اولیه که بخش عمده‌ای از فرآیند تولید(چاپ) را تشکیل می‌دهند، بسیار ضروری است.

عوامل مورد نیاز برای چاپ کردن

برای شناسائی انواع کاغذ مورداستفاده در صنعت چاپ بهتر است اول با چگونگی چاپ آشنا شویم. همانطور که می دانیم در عمل چاپ از نیروی فشار (۱) برای انتقال اطلاعات از روی فرم (۲) توسط مرکب (۳) به روی سطح مورد نظر مانند کاغذ (۴)استفاده می شود.

بنابراین برای چاپ کردن چهار چیز مورد نیاز است:

۱ -فشار : نیروی انتقال دهنده ی اطلاعات

۲ -فرم : حمل کننده اطلاعات

۳- مرکب: ماده ای که چاپ را به ظهور می رساند.

۴- سطح زیر چاپ( کاغذ) : سطح دریافت کننده اطلاعات

 فشار ( P=F/A )

تعریف فشار: نیروی وارده بر واحد سطح را فشار می گویند.در رابطه فوق P فشار ، F  نیرو  و A سطح می باشد.

بنابراین هر چه قدر سطح مورد نظر برای چاپ بزرگتر باشد نیروی بیش تری برای چاپ مورد نیاز است.
استفاده از نیروی فشار در دستگاه های چاپ می تواند شکل های متفاوتی داشته باشد برای مثال تکنولوژی جوهرافشان که مورد استفاده در چاپگرهای رومیزی می باشد که یکی از روشهای چاپ است.

فرم (Form )

فرم کلمه ای انگلیسی است که به معنی شکل می باشد فرم به معنی شکل و اطلاعات نسبت به مشخصات ظاهری اشیا به کار می رود فرم را صرف نظر از نوع مواد مورد استفاده در آن از قبیل جنس، رنگ و … اشیاء به معنی مشخصات ثابت و از پیش تعیین شده در نظر می گیرند.فرم های اداری مانند فرم ثبت نام که شکل اطلاعات را از پیش تعیین می کند همچنین وقتی فرم یک لباس را توصیف می کنیم نسبت به ابعاد ظاهری آن مانند شکل آستین، تعداد دکمه ، گشادی و یا تنگی آن و غیره اشاره می کنیم ولی جنس لباس و رنگ آن را در شرح فرم نمی آوریم.

فرم در چاپ وسیله ای است که اطلاعات مورد نظر برای چاپ را به دستگاه چاپ انتقال می دهد فرم های چاپی دو دسته اند:

الف) فرم های نرم افزاری

ب) فرم های سخت افزاری

دستگاه چاپ برای تولید هر نسخه از اطلاعات باید یک بار از فرم استفاده کند تا بتواند اطلاعات را روی فرم به روی کاغذ یا مواد دیگر انتقال دهد. بنابراین فرم چاپی شامل تصاویر و متن ها و نقوشی است که قصد چاپ و یا تکثیر آن ها را داریم . دستگاه چاپ بنا به نوع و روش کارش از یکی از دو نوع فرم گفته شده می بایست استفاده کند.

انواع فرم های چاپی:

همان طور که اشاره شد فرم های چاپی دو دسته اند: فرم های نرم افزاری و فرم های سخت افزاری. این تقسیم بندی براین اساس است که دستگاه ها ی چاپ دو نوع اند:

الف- دستگاه های چاپ که از فرم های نرم افزاری استفاده می کنند(دستگاههای چاپ غیر تماسی)

ب- دستگاههای جاپ که از فرم های سخت افزاری استفادده میکنند(دستگاههای چاپ تماسی)

تهیه و تولید انواع فرم های چاپ از اهمیت خاصی برخوردار است که بطور مفصل در مورد آن توضیحاتی داده میشود.

مرکب:

کیفیت ظاهری یک تولید چاپی در مرحله ی اول توسط نوع مرکب استفاده شده مشخص می گردد. هر کار چاپی نسبت به کاغذ مورد استفاده ، روش چاپ موارد استفاده ی محصول چاپی و غیره به مرکب مناسب خود نیاز دارد. مناسب بودن یا نبودن مرکب براساس خواص مختلف فیزیکی و شیمیایی آن تعیین می شود.معمولاً همه ی مرکب ها شامل چهار جزء می باشند.

الف) رنگدانه     ب) چسب      ج) مواد اضافه کننده    د) مواد حامل مرکب (حلال)

بنابراین مرکب، ترکیبی است از چهار جزء اصلی ، و وقتی مرکب روی سطح مناسب مناسب مانند کاغذ قرار می گیرد بخشی از آن به درون الیاف کاغذ وارد می شود. در این عمل مواد چسبنده ی مرکب، باعث چسبندگی رنگدانه ها به یکدیگر شده اند و موجب جذب مرکب برروی کاغذ نیز می گردد.

 سطح زیر چاپ :

سطح زیر چاپ، یا سطح چاپی، صفحه ای است که اطلاعات مورد نظر، توسط دستگاه چاپ، به روی آن انتقال داده میشودو به صورت محصول چاپی در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد.به همین دلیل کیفیت و هزینه تولید آن از اهمیت خاصی برخوردار است.امروزه انواع روشهای مختلف برایچاپ روی مواد مختلف ابداع و اختراع شده است.تا هزینه تولید کاهش یابد. موادی مانند کاغذ، پارچه،شیشه،فلز، پلاستیک، چوب و غیره.

کاغذ به عنوان یک رکن مهم‌ در فرآیند چاپ‌

امروزه در دنیا بالغ بر ۳ هزار نوع محصول کاغذی تولید می‌شود که هرکدام بسته به متغیرهای مختلف، نقش و اثرات مختلفی بر کاربرد نهایی آنها دارند. در فرآیند چاپ، کاغذ به عنوان یک رکن مهم مطرح بوده و با توجه به ویژگی‌های خود، نقش عمده و تعیین‌کننده‌ای بر کیفیت چاپ و خواص کیفی محصول چاپ شده در طول عمر مفید خود دارد. لذا شناخت کافی و عملی از آن جهت درک روابط متقابل کاغذ، مرکب و تجهیزات چاپ در مراحل مختلف چاپ ضروری است. همان طور که گفته شد، متاسفانه در حال حاضر در صنعت چاپ کشور دانش فنی موجود در رابطه با کاغذ و ویژگی‌های آن بیشتر به صورت تجربی است و این امر حتی در رشته‌های دانشگاهی مرتبط با صنعت چاپ نیز مورد توجه کافی و لازم قرار نگرفته است. در این مقاله سعی می‌شود در حد مختصر و مفید به موارد مذکور پرداخته شود.

مواد اولیه تهیه کاغذ

مواد اولیه انواع کاغذ ، بطور کلی ، مواد سلولزی است که از منابع مختلف تهیه می‌شوند:

ساقه کتان ، شاهدانه ، پنبه که الیاف بلند (در حدود ۱٫۲ تا ۶ میلی متر) دارند.

ساقه گیاهانی مانند گندم ، جو (کاه) ، نی ، کنف و غیره.

درختانی که برگ سوزنی دارند، مانند کاج (با الیاف بلند ) و یا برگ پهن دارند مانند چنار (با الیاف کوتاه در حدود ۰٫۵ تا ۱٫۲ میلی متر).

انواع کاغذ‌های باطله و یا خرده‌ها و قطعات مقوای کهنه .

الیاف تفاله نیشکر .

مراحل تهیه کاغذ

تبدیل چوب به قطعات ریز با استفاده از ماشین پوست کنی و دستگاه تولید تراشه و عبور تراشه‌ها از الک مخصوص صورت می‌گیرد و قطعاتی به طول حداقل ۴ و عرض ۲ سانتی‌متر (در مورد چوب) بدست می‌آید.

پختن چوب و تولید خمیر
این عمل ، ممکن است از طریق مکانیکی یعنی بدون استفاده از مواد شیمیایی و توسط بخار آب جوش ، تحت فشار صورت گیرد که معمولاً برای تهیه کاغذهای ارزان و کاهی ، مانند کاغذ روزنامه متداول است. در روش شیمیایی از هیدروکسید سدیم (در روش قلیایی) ، سولفیت هیدروژن کلسیم ، ، درمحیط اسیدی (PH=2-3 ، روش بی‌سولفیت) و یا سولفیت سدیم (در روش سولفیت) همراه با کمی کربنات سدیم در دمای بالاتر از . ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد و تحت فشار ، استفاده می‌شود. در این مرحله ، خمیر قهوه‌ای رنگی حاصل می‌شود که از آن در تهیه مقوا ، کارتن و یا کاغذ‌های کاهی استفاده می‌شود.

ستشوی خمیر کاغذ
شستشوی قلیایی با استفاده از محلول ۳ درصد سود در دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد به مدت یک تا دو ساعت صورت می‌گیرد. این عمل برای جدا کردن لیگتین و کاهش رنگ خمیر انجام می‌پذیرد.

اعمال شیمیایی (رنگ زدایی)
در دو مرحله صورت می‌گیرد:

۱- کلر زنی ، که در PH=2 تا دمای ۲۵ تا ۴۵ درجه سانتی‌‌گراد به مدت تقریبی یک ساعت صورت می‌گیرد. در این مرحله ، لیگتین باقیمانده در خمیر ، به صورت محلول در می‌آید که بسته به نوع مواد شیمیایی بکار رفته برای پخت ، بین ۳ تا ۱۵ درصد ممکن است تغییرکند.

۲- رنگ زدایی که توسط هیپوکلریت سدیم (به صورت محلول ۳ درصد) ، دی‌اکسید کلر ، پراکسید هیدروژن ، اوزون و غیره در PH=9-10 صورت می‌گیرد تا اینکه لیگتین فقط اکسید شود و سلولز تحت تأثیر قرار نگیرد.

خشک کردن خمیر کاغذ
دراین مرحله ، خمیر کاغذ را از دستگاه تمیز کننده و توری‌هایی که دارای سوراخهای ۲ تا ۳ میلیمتری‌اند، عبور می‌دهند تا قسمت عمده آب خود را از دست بدهد. بعد آن را از پرسهای قوی عبور می‌دهند تا باقیمانده آب آن نیز خارج شود.

پرس کردن ، برش زدن و بسته بندی
با عبور خمیر خشک شده از میان غلتک‌های مخصوص ، آن‌را به صورت صفحات کاغذ در آورده ، توسط دستگاه برش آن را در اندازه‌های مورد سفارش و نیاز بازار مصرف برش می‌دهند و بسته‌بندی می‌کنند.

به طور کلی کاغذ یک محصول کمپلکس یا چند سازه شیمیایی- مکانیکی است و از این لحاظ گاهی آن را جزو چند سازه‌ها(composites) در نظر می‌گیرند. ویژگی‌های مختلف انواع کاغذ تحت تاثیر مواد اولیه تشکیل دهنده آن قرار دارند.

 لذا با توجه به موارد گفته شده کاغذ را باید از ۳ نظر مورد توجه قرار داد:

۱- آناتومی و مورفولوژی:

کاغذ از الیاف لیگنوسلولزی حاصل از درختان و گیاهان لیگنوسلولزی ساخته می‌شود. گیاهان لیگنوسلولزی شامل طیف وسیع و گسترده‌ای از انواع گیاهان می‌باشند که می‌توان آنها را به درختان (سوزنی برگ و پهن برگ) و گیاهان غیر چوبی (شامل انواع زیادی از گیاهان علفی و غیر علفی) تقسیم نمود. الیاف لیگنوسلولزی در واقع بخش عمده سلول‌های گیاهی تشکیل‌دهنده گیاهان و درختان مختلف بوده و با توجه به طیف گسترده گیاهان و درختان مختلف، شباهت‌ها و تفاوت‌های مورفولوژیک زیادی از نظر طول الیاف و سایر صفات آناتومیک آنها با هم دارند. بدیهی است که این صفات و پارامترها بر خواص فیزیکی- مکانیکی و حتی شیمیایی کاغذهای حاصل تاثیرات تعیین‌کننده‌ای دارند.

 ۲- شیمیایی:

الیاف لیگنوسلولزی، ترکیبات کمپلکس پلیمرهای آلی طبیعی می‌باشند که در اثر فرآیندهای پیچیده بیوشیمیایی به هم متصل شده و دیواره سلولی الیاف را تشکیل می‌دهند. مهمترین این پلیمرهای طبیعی عبارتند از: سلولز، همی سلولزها، لیگنین و ترکیبات استخراجی. هر کدام از این پلیمرها، ویژگی‌های شیمیایی خاص خود را دارند که در تعیین ویژگی‌های شیمیایی الیاف و کاغذ نقش تعیین‌کننده دارند. بسته به نوع کاغذ و فرآیند ساخت آن ممکن است بعضی از این پلیمرها در کاغذ نهایی وجود داشته یا نداشته باشند.

این مساله‌ای است که بر رفتار متقابل کاغذ با سایر پلیمرهای آلی مورد استفاده در صنعت چاپ به ویژه مرکب‌های چاپ و رنگ‌ها تاثیر مهم و مساله تعیین کننده دارد. زیرا بدیهی است که هر ماده شیمیایی مورد استفاده در فرآیند چاپ باید با این پلیمرهای آلی طبیعی سازگاری و واکنش پذیری مناسب داشته باشد تا بتواند نقش مورد انتظار خود را ایفا نماید. از طرف دیگر باید توجه داشت که تعداد زیادی از مواد افزودنی(additives) وجود دارند که برای ایجاد، حفظ یا بهبود و تقویت ویژگی یا ویژگی‌های مختلفی طی فرآیند ساخت کاغذ در کارخانه کاغذسازی به آن افزوده می‌شوند. عمده‌ترین این مواد شامل مواد آهارزنی(sizing)، پرکننده‌ها(fillers) و مواد افزودنی مخصوص (special additives) می‌باشند. بدیهی است این مواد نیز نقش تعیین کننده خود در فرآیند استفاده و کاربرد انواع کاغذ را ایفا خواهند کرد. لذا در مجموع در فرآیند چاپ باید بین همگی این مواد و سایر مواد شیمیایی مصرفی از قبیل مرکب‌های چاپ، غیره سازگاری و واکنش‌پذیری متقابل وجود داشته باشد تا کیفیت چاپ مناسب به دست آید.

علاوه بر موارد فوق، فرآیند ساخت خمیر کاغذ( pulp) نیز فاکتور مهمی در تعیین صفات کاغذ به شمار می‌رود. روش‌های ساخت خمیر کاغذ شامل انواع شیمیایی، مکانیکی و شیمی – مکانیکی و نیمه شیمیایی می‌باشند که هر کدام از این روش‌ها خود شامل انواع مختلفی از روش‌های زیر گروه می‌شوند. خمیر کاغذ و به طور معمول کاغذ حاصل از هر یک از این فرآیندها، صفات و کاربردهای خاص خود را دارند که در هنگام استفاده از آنها در فرآیند چاپ بایستی مورد توجه قرار گیرند.

از طرف دیگر سیستم کاغذسازی (اسیدی و قلیایی) نیز فاکتور مهم دیگری به شمار می‌رود که بر خواص کاغذ و به ویژه دوام و ماندگاری آن تاثیر عمده‌ای دارد.

۳- مکانیکی :

کاغذ ساخت ماشین یک چندسازه و فرآورده مکانیکی دارای ساختار سه بعدی با تقارن الاستیسیته ارتوتروپیک است.دارا بودن چنین ساختاری مستقیما بر ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی کاغذ در هنگام مصرف، به ویژه در فرآیند چاپ، تاثیر تعیین‌کننده‌ای دارد. آنچه که تحت عنوان مشکلات ناشی از کاغذ در فرآیند چاپ از قبیل کنده شدن الیاف، چین خوردگی و غیره مطرح می‌شود، به طور عمده ناشی از ویژگی‌های مکانیکی آن است. باید توجه کرد که در هنگام ساخت کاغذ در ماشین کاغذسازی، بخش عمده الیاف سلولزی به موازات جهت حرکت توری ماشین قرار می‌گیرند. این جهت به نام جهت ساخت یا جهت ماشین(MD) و جهت عمود بر آن، جهت عمود بر ساخت یا عمود بر ماشین(CD) نامیده می‌شود. ویژگی‌های مکانیکی کاغذ در این دو جهت و همین‌طور در جهت ضخامت کاغذ(جهت(Z با هم متفاوت است. فشارهای مختلف وارده بر کاغذ (به صورت رول یا ورق) از جانب نوردهای مختلف ماشین چاپ یا هنگام حرکت کاغذ در فضای مابین نوردها، ایجاب می‌نماید که کاغذ دارای ویژگی‌های مکانیکی مناسبی باشد تا دچار مشکلات مختلف نشود.

ویژگی‌های مختلف انواع کاغذ و مقوا:

به طور کلی ویژگی‌های مختلف را می‌توان به ۴ دسته کلی تقسیم کرد:

۱- ویژگی‌های فیزیکی شامل ضخامت، دانسیته، بالک و وزن پایه.

۲- ویژگی‌های مکانیکی شامل مقاومت کششی، مقاومت به پاره شدن، مقاومت به ترکیدن، مقاومت به تا خوردن و غیره.

۳- ویژگی‌های شیمیایی شاملPH کاغذ(سیستم ساخت کاغذ)، واکنش پذیری کاغذ و مواد افزودنی موجود در آن با سایر مواد شیمیایی صنعت چاپ از قبیل مرکب چاپ، رنگ‌ها و غیره .

۴- ویژگی‌های نوری شامل روشن و مات بودن، سفیدی، زردی، درخشش و غیره‌ بدیهی است که با توجه به نوع کاغذ و روش ساخت آن، ویژگی‌های فوق و روابط متقابل بین آنها در انواع مختلف کاغذ بسیار متغیر بوده و به طور طبیعی بر ویژگی‌های کاربردی آنها، اثرات تعیین‌کننده‌ای خواهد داشت.

انواع کاغذ:

امروزه بیش از ۳۰۰۰ نوع کاغذ مختلف، برای مصارف گوناگون، در بازار وجود دارد. ولی در صنعت کاغذسازی انواع کاغذ را به چهار گروه تقسیم می کنند:

الف) کاغذ و مقوای گرافیکی

ب) انواع مقوای بسته بندی

ج) کاغذهای بهداشتی

د) کاغذهای صنعتی برای مصارف الکترونیکی

مصرف کننده کاغذ نیز معمولاً انواع کاغذ را نسبت به مورد استفاده آن به انواع مختلف تقسیم ونام گذاری می کند : کاغذ تحریر، کاغذ روزنامه ، کاغذ بایپل ، مقوای جلد، کاغذ کتاب و کاغذ پاکت، بعضی از انواع کاغذهای معمولی می باشند. بطور کلی انواع کاغذهای مورد استفاده در صنعت چاپ به شرح زیر می باشند:

 انواع کاغذ و مقوای مصرفی در چاپ:

 کاغذ روزنامه (  Paper  News Print):کاغذی ارزان قیمت که به شکل رول و ورق یافت می شود . قدرت جذب بالا داشته و معمولا برای چاپ روزنامه با ماشین افست و لترپرس استفاده می شود.
گرماژ معمول : ۵۰ گرم

کاغذ تحریر ( Writing Paper): کاغذهایی که معمولا برای چاپ به روش افست و برای تهیه سربرگ از آنها استفاده می شود و برای نوشتن با خودکار مناسب است.
گرماژ معمول : از ۷۰ تا ۱۰۰ گرم

کاغذ گلاسه مات و براق (  Coated Paper & Board – Matt & Glossy): کاغذهای با پوشش براق یا مات که در چاپ های رنگی کیفیت خوبی می دهند. پوشش صاف و یکنواخت ای نوع کاغذ باعث شده تا گاهی به آن Surface Paper نیز اطلاق شود.
گرماژ معمول: از ۹۰ تا ۳۰۰ گرمی

کاغذ خود کپی ( Carbonless Paper): کاغذی با پوشش شیمیایی که شبیه به کاربن عمل می کند و یک کپی از نوشته های دست نویس را روی صفحه بعدی انتقال می دهد. این نوع کاغذ به نام NCR نیز معروف است. گرماژ معمول: از ۴۰ تا ۲۴۰ گرمی

کاغذ انجیلی  Bible Paper:کاغذی بسیار نازک که معمولا برای چاپ کتاب های قطور و ارزشمند استفاده می شود. این نوع کاغد به دلیل استفاده در چاپ انجیل به کاغذ انجیلی و همچنین کاغذ هندی India Paper نیز معروف است.

مقوای کارتی ( Index Board )

مقوایی در رنگهای متنوع . از این نوع مقوا برای جدا سازی بخش های مطالب در زونکن و از نوع مرغوب آن نیز گاهی برای چاپ کارت ویزیت استفاده می شود.

مقوای پشت طوسی (  Gray Back Board)

نوعی مقوا با گرم های متنوع که یک طرف آن سفید است. از این نوع مقوا در چاپ جعبه و بسته بندی های مختلف استفاده می گردد.
گرماژ معمول: از ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرمی

مقوای پشت کرم یا زرد

این نوع مقوا که کیفیتی بالا تر از مقوای پشت طوسی دارد معمولا در ساخت جعبه های دارویی و بهداشتی بکار می رود. گرماژ معمول: از ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرمی

کاغذ و مقوای فانتزی

آنچه در بازار ایران به نام مقوای فانتزی نامیده می شود طیف وسیعی دارد که شامل مقواهایی با بافت های مختلف و تنوع رنگی بسیار است. گرماژ معمول: از ۱۲۰ تا ۲۵۰ گرمی

کاغذ پلاستیکی

نوعی کاغذ از ترکیبات پلاستیک که چاپ افست به خوبی روی آن انجام می شود. بسیلر مقاوم بوده به طوری که با دست پاره نمی شود. از نوع چسبدار در لیبل محصولات استفاده می کنند.
گرماژ معمول: از ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرمی

کاغذ پشت چسبدار

این نوع کاغذ که در نوع مات و براق وجود دارد در ابعاد ۷۰*۵۰ در بازار یافت می شود و چاپ افست به خوبی روی آن صورت می گیرد.
اختصارات روی جعبه ها :
MG Machine Glazed کاغذ یک روی براق
MC Machine Coated کاغذ اندود شده
MF Machine Finish کاغذ پرداخت شده
ES Engine Sized کاغذ آهار خورده
SC Super Calendered کاغذ بسیار صاف

کاغذ کرافت یا کاهی (  Kraft Paper)

این نوع کاغذ که از خمیر چوب سولفاته تهیه شده به رنگ قهوه ای کم رنگ است و نسبتا مقاوم. از کاغذ کرافت برای بسته بندی و گاهی در کارهای فانتزی متفاوت چون پوستر و . . . استفاده می شود.

کاغذ غیر قابل نسخه برداری

این نوع کاغذ تمام نور دستگاه های کپی را جذب کرده و نوری منعکس نمی کند. معمولا این کاغذ ها به رنگ قرمز هستند.

 نتیجه:

به طور کلی در هر فرآیند تولید صنعتی، داده‌های ورودی(input) به فرآیند، طی مراحل مختلفی عمل‌آوری(process) شده و به خروجی‌های(output) فرآیند تبدیل می‌شوند.

داده‌های ورودی به یک فرآیند صنعتی موارد چندی را در بر می‌گیرند که مهمترین آنها شامل مواد اولیه (raw materials) و دانش فنی (technical knowledge) می‌باشند. در مرحله عمل‌آوری، دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی به کار می‌روند که در اثر عملکرد صحیح آنها تحت نظارت مدیریت جامع کنترل فرآیند، در نهایت خروجی‌های فرآیند که همان فرآورده‌های نهایی هستند، به دست می‌آیند. لذا بدیهی است که تولید و بدست آوردن محصولاتی که از نظر کیفیت و عملکرد و هم از نظر اقتصادی مطلوب باشند و بتوانند بازاریابی مناسبی را ایجاد نمایند، نقطه بهینه و ایده‌آل همه تولیدکنندگان صنعتی است.

فرآیند چاپ نیز یک فرآیند صنعتی بوده که متغیرهای یاد شده در آن وجود داشته و تاثیر تعیین‌کننده دارند. لذا لازم است جهت کسب کیفیت چاپ و بازاریابی مطلوب به مولفه‌های متغیر موجود در هر مرحله از فرآیند (بسته به نوع فرآیند چاپ) توجه دقیق و کافی شود. از آنجا که به نظر می‌رسد در صنعت چاپ موجود در کشور ما، توجه کافی به بخش عمده‌ای از مواد اولیه ورودی به فرآیند چاپ یعنی کاغذ و محصولات کاغذی و ویژگی‌های مختلف و موثر آن بر فرآیند چاپ مبذول نمی‌شود. انتخاب مناسب کاغذ در صنعت چاپ ، ابزار مناسبی برای ارتقاء کیفیت چاپ بوده ودر رونق بخشیدن به این صنعت نقش مهمی را ایفا می نماید.

دانستنی هایی درباره کاغذ و چاپ بر روی کاغذ

کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازی به طرف نمد قرار می گیرد و صافتر است . پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روی آبکش قرار میگیرد.
کاغذ بافتی از الیاف گیاهی است ومرغوبیت آن به مواد اولیه وچگونگی عمل آوری آن بستگی دارد.

کاغذ

 ▪ از نظر کیفیت , بهترین کاغذها از الیاف کتان و پنبه بدست می آیند ،کاغذ ساخته شده از چوب کاج در جای دوم وکاغذ نیشکر پس از آن قرار می گیرد

▪ کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد . روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذ سازی به طرف نمد قرار می گیرد و صافتر است . پشت کاغذ آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روی آبکش قرار میگیرد. چاپ بر طرف روی کاغذ مرغوب تر خواهد بود .چاپ رنگی بر طرف روی کاغذ نتیجه بهتری دارد
▪ برای صاف کردن پشت کاغذ آن را از زیر نوردهای پرس براق عبور می دهند .این کار ” ساتیناژ ” نام دارد. برای تشخیص پشت و روی کاغذ آن را برش می دهند ، پس از برش ، لبه الیاف به سوی پشت کاغذ خم می شوند و اگر لبه کاغذ را با انگشتان لمس کنیم متوجه لبه دار بودن یک طرف آن می شویم

▪ کاغذ های مرغوبتر دارای مواد سلولوزی بیشتری هستند وسفیدترند .کاغذ های نا مرغوب مواد چربی بیشتری دارند و زردترند .کاغذ های نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما ، شکننده می شوند و ممکن است موریانه آنها را بخورد

▪ کاغذ های گلاسه مرغوبترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگین تر باشند ( یعنی گرماژ آنها بیشتر باشد ) کیفیت چاپ روی آنها بهتر است . معمولا” کارهای رنگی و یا اعلا را روی کاغذ گلاسه چاپ می کنند . هر چه مقدار و تعداد رنگها بیشتر باشد ، کاغذ گلاسه سنگینتری لازم است

▪ سطح کاغذ دارای خواب یا راه است . به هنگام چاپ باید کاغذ طوری به ماشین خورانده شود که راه آن موازی محور سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب کاغذ موازی عطف کتاب باشد

▪ هر گاه خواب یا راه کاغذ موازی عطف کتاب نباشد ، برگهای کتاب حالت افتادگی ندارند بلکه به حالت ایستاده رو به بالا قرار می گیرند و خواننده آن را با فشار می خواباند ، در نتیجه کتاب زودتر فرسوده می شود
▪ کارخانه های کاغذ سازی در دنیا ، رولهای کاغذ را بصورت ورق برش داده و سپس ورق کاغذ را در اندازه های گوناگون بریده و پس از بسته بندی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند

▪ راه بی راه کاغذ و مقوا را به دو صورت فلش و یاSG ) و (LG LGنشان داده می شود .(Long Grain) یعنی اینکه راه کاغذ موازی ضلع بلندتر است و ( Short Grain ) یعنی راه کاغذ موازی ضلع کوچکتر می باشد .علامت نیزه هم روی لفاف کاغذ , نشان دهنده راه کاغذ است .یعنی اگر فلش موازی ضلع بزرگ تر باشد , راه کاغذ در جهت ضلع بزرگتر است و اگر فلش در امتداد ضلع کوچکتر کاغذ قرار گیرد , راه کاغذ , ضلع کوچکتر است
▪ باید توجه داشت که راه کاغذ هنگام چاپ باید موازی محور سیلندر ماشین چاپ باشد بعنوان مثال اگر یک نوع کاغذ ۷۰ × ۱۰۰ برای ماشین ۴/۵ ورقی راه باشد , وقتی آن را از وسط نصف کنیم که در ماشین دو ورقی استفاده شود , بی راه وارد ماشین خواهد شد . بنابراین بهتر است هنگام خرید کاغذ به راه وبی راه نسبت به ماشینی که قرار است آن را چاپ کند , آگاهی داشته باشیم

▪ برای تشخیص راه یا خواب کاغذ چند روش معمول است ، از جمله :
۱) کاغذ از طرف خواب آن خیلی راحت پاره می شود ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف پاره کنیم ، مقاومت دارد و با نیروی بیشتری پاره می شود .
۲) اگر دو نوار از لبه پایینی وکناری کاغذ ببریم وکنارهم بگذاریم آن نواری که به راه نیست ، لبه اش برمیگردد
ـ یکی از مشخصه ها برای شناخت کاغذ ، گرماژ آن است . کاغذ تحریر ۷۰ یا ۸۰ گرمی و گلاسه ۱۲۰ یا ۱۳۵ گرمی واژه هایی آشنا در دنیای انتشارات هستند . این گرماژ نشان دهنده وزن یک متر مربع از آن نوع کاغذ میباشد مثلا وزن یک متر مربع کاغذ ۷۰ گرمی ۷۰ گرم است. وزن کاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین میشود و شما براحتی میتوانید با وزن نمودن دقیق کاغذ برش خورده گرماژ آنرا بدست آورید. واحد طول و عرض در این فرمول سانتیمتر میباشد. گرماژ = طول × عرض / ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ × وزن کاغذ به کیلوگرم
▪ در کاغذ های کاربن لس ( NCR ) که به کاغذهای خود کپی مشهور هستند باید توجه شود که این کاغذها زمان مصرف دارند وپس ازتاریخ مصرف , حساسیت خود را ازدست می دهند.

۲۳ نکته برای طراحی کارت ویزیت ایده آل

نکات مهم در مورد طراحی کارت ویزیت خوب

هر کس باید این نکته را در به خاطر بسپارد که طراح یک کارت ویزیت خوب یعنی به تصویر کشیدن حس کار و نوع تجارت مشتری. یک کارت ویزیت خوب باید به گونه ای طراحی شده باشد که بتواند بلافاصله توجه بیننده را به خود جلب کند و او را ترغیب به خرید محصول نماید. یک کارت ویزیت خوب نباید به عنوان آیتمی برای معرفی در نظر گرفته شود که برای برقراری ارتباط با مشتریان مورد استفاده قرار می گیرد. کارت ویزیت یکی از روش های تبلیغ و به نوعی ایستگاه اطلاعاتی در مورد شما و کاری که انجام می دهید می باشد. اگر کارت ویزیت نتوانست به مقاصد و اهداف شما در زمینه بالا بردن میزان فروش محصول و معرفی و شناساندن شما جامه عمل بپوشاند، این ثابت می کند که کارت ویزیت شما در سطح مناسبی برای تاثیر گذاری نبوده است.

درباره چاپ بیشتر بدانیم

واژ‌هٔ چاپ و صورت قدیمی‌تر آن «چهاپ» را برگرفته از واژ‌هٔ مغولی چاو دانسته‌اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. چاپ در لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپ در اصطلاح، به عمل، فن، و صنعت تکثیر صورت و نقش‌های دوبعدی مانند حروف، ارقام، خط‌ها، تصویرها، وبه‌وسیلهٔ انداختن اثر این نقش‌ها بر کاغذ، پارچه، یا مواد دیگر، به‌ویژه چـاپ مواد خواندنی، با تصویر یا بدون تصویر بر روی کاغذ گفته می‌شود. در تعریفی دیگر، چاپ مجموع عملیاتی است که متن خام را به اثر درخور انتشار مانند کتاب، مجله، روزنامه، و جز آن تبدیل کند. چاپ بر روی کاغذ شناخته شده‌ترین کار چاپی است.امروزه با پیشرفت تکنیک‌های چاپ این عمل روی مواد سلولزی، نایلونی، پارچه ای، چرمی، مواد شیمیای، فلزی، شیشه‌ای با اشکال صاف یا ناهموار، مقعر یا محدب و … صورت می‌گیرد. چاپخانه نیز در لغت به‌معنای محل چاپ کردن و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمه‌خانه به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته است. چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهد‌هٔ انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیا از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی است که چاپ کتاب، نشریات، و مانند آن در آنجا انجام می‌گیرد. امروزه، چاپ به عنوان یک فرآیند انبوه صنعتی در نظر گرفته می شود که بخش اساسی صنعت نشر و بخش مهمی از فعالیت‌های اداری و حکومتی زا شامل می‌شود.

  1. تاریخچه چاپ

اختراع فن چاپ درحقیقت به قرن­ها پیش از گوتنبرگ، که نامش به­عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی­گردد. آسوریان چند هزار سال قبل از میلاد بر خشت­هایی از گل ‌رس مهر می‌زدند.

استفاده حروف قابل انتقال نیز میان سال‌های ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ در چین آغاز شد. مخترع این حروف فردی به نام پی‌شنگ بود و حروف هم از گل ‌رس ساخته می‌شد. حروف دستی و حروف قلعی که پس از آنها به کارآمد، هیچ یک رواجی نیافت؛ برعکس حروف چوبی متداول شد. تا این‌که در سال ۱۴۴۰، گوتنبرگ ظاهراً بدون اطلاع از کار چینی‌ها، حروف قابل انتقال را اختراع کرد و برای هر یک از حروف الفبا یک حرف جداگانه به کار برد. حروف متحرک را چینی‌ها اختراع کردند؛ ولی گوتنبرگ که حرفه­اش زرگری بود، آلیاژ مناسب برای ریخته­گری حروف را از سرب و آنتی موآن به دست آورد و سپس نسبت هر یک از این دو فلز را به­گونه­ای انتخاب کرد که حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند. وی برای مرکب چاپ هم فرمول مناسبی یافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشکلات عمل چاپ را میسر و اجرایی کرد.

تقریباً بیست سال پس از نخستین تلاش­های گوتنبرگش در امر چاپ، این صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونیز، فلورانس، پاریس و لیون در حدی مختصر و محدود رواج یافت؛ اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزینه­های بسیار زیاد فقط برای ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همین دلیل تا مدت­های طولانی استقبال چندانی از آن نشد. ۳۰۰ سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمایشنامه‌نویسی آلمانی به نام آلوئیس زنه فلدر، چاپ سنگی یا لیتوگرافی را درسال ۱۷۹۶ میلادی اختراع کرد.

هر سنگی که متن یا تصویر با این روش روی آن نقش می­بست، برای چاپ حدود ۷۵۰ نسخه عملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود.اگر چه درباره شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، به­نظر می­رسد چاپ سنگی را برای نخستین­بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه­اندازی کرد. میرزا صالح که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت، یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال ۱۲۵۰ قمری راه انداخت.

چاپخانه سنگی طی مدت کوتاهی در تهران و بعد اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تأسیس شد و بیش از ۵۰ سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ایران چاپ می­شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی نیز راه­اندازی شده بود؛ ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دوره قاجار دوباره حروف سربی و استفاده از آن رایج شد.

طریقه چاپ سربی روش نسبتاً ساده­ای بود؛ کاغذ روی صفحه­ای متشکل از حروف برجسته سربی و آغشته به مرکب فشرده می­شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه کاغذ نقش می­بست. حروفچینی روزنامه نیز نخست به­صورت دستی انجام می­گرفت؛ ولی بعدها این کار با دستگاه­هایی که معمول­ترین آنها «لاینو تایپ» بود، صورت پذیرفت. دستگاه حروفچینی خودکاری لاینوتایپ در سال ۱۸۸۶ میلادی ساخته شد.  بدین ترتیب سرعت چاپ به­تدریج فزونی یافت. پیشرفت فناوری کم­کم باعث شد دستگاه حروفچینی سربی از دور خارج شود و جای خود را به دستگاه الکترونیکی بدهد.

  1. سیستم­های چـاپ

نکته­ایی که باید قبل از هر چیز به آن اشاره کنیم این است که برای چاپ افست حتماً باید از سیستم CMYK استفاده شود. چاپ افست مبتنی بر چاپ چهار رنگ است؛ اما می­توانیم کارهایی با یک رنگ تا حتی ۱۰ رنگ مختلف چاپ کنیم؛ که البته چاپ بیشتر از ۴ رنگ تخصص و اطلاعات خاص خودش را می­طلبد. ماشین­های چاپ افست یا تک­رنگ هستند یا دورنگ و یا چهاررنگ و البته دستگاه­هایی وجوددارند که چاپ بیش­تر از چهاررنگ را انجام می­دهند.

در ماشین­های چاپ افست برای هر رنگ یک ستون چاپ وجود دارد که متشکل از سیلندر بستن زینک و غلطک­های رنگ است. در دستگاه­های تک­رنگ هر رنگ به­طور مجزا چاپ می­شود و به­عنوان مثال یک کار چهاررنگ باید چهار بار از ماشین عبور کند و هر بار رنگ­ها تنظیم شوند؛ به همین دلیل در کارهای چهاررنگ بهتر از است از این نوع ماشین­ها استفاده نشود چون به تجربه ثابت شده است که در صورت چاپ چهاررنگ با دستگاه تک­رنگ نتیجه به هیچ وجه قبل قبول نخواهد بود.

ابعاد ماشین­های چـاپ

ماشین­های چاپ افست از ابعاد ۲۵×۳۵ تا ۱۰۰×۱۴۰ وجود دارند و به علت وجود دستگاه­های با ابعاد مختلف باید به­طور دقیق محاسبه شود که چاپ کار با کدام یک از این دستگاه­ها به صرفه­تر است چون در تیراژ های بالا استفاده از دستگاه مناسب از نظر اقتصادی تفاوت زیادی در کل هزینه ها ایجاد می کند.

مثلا کاری با ابعاد ۲۵×۳۵ و تیراژ ۱۰۰۰۰ را می­توانیم هم با دستگاه ۵۰ ×۷۰ و دو دور چاپ کنیم و هم با دستگاه ۱۰۰×۷۰ و یک دور . که چاپ با ۱۰۰×۷۰ به صرفه­تر است.

کوچک­ترین دستگاه چاپ که قدیمی­تر هم هست و در ضمن فقط نوع تک­رنگ آن وجود دارد ماشین نیم‌ورقی (۳۵×۲۵) است؛ که به­طور معمول برای کارهای با ابعاد کوچک و درنهایت دورنگ مثل سربرگ و تراکت قابل استفاده است. در این ماشین از کاغذ A4 هم می توانیم استفاده کنیم.

بعد از آن ماشین یک ورقی است که ابعاد ۳۵×۵۰ را چاپ می کند و به آن GTO می­گویند . دستگاه­های نسبتاً قدیمی­تر و اغلب تک­رنگ هستند؛ اما دستگاه­های GTO چهاررنگ هم وجود دارند که بسیار دقیق هستند و کیفیت چاپ خوبی دارند.

دستگاه بعدی دوورقی است که ابعاد ۵۰×۷۰ را چاپ می کند و پرکاربردترین دستگاه چاپ افست است. بعد از آن ماشین چهارونیم ورقی است که ابعاد ۷۰×۱۰۰ را چاپ می کند و به­طور معمول کارهاری تیراژ بالا یا بزرگ را با این دستگاه­ها چاپ می کنند .

درنهایت دستگاه­هایی هم هستند که چاپ ۱۴۰×۱۰۰ را انجام می­دهند که به­طور معمول برای چاپ­های خاص مثل نقشه و یا کارهایی با تیراژ خیلی زیاد با این ماشن چاپ می­شوند.

این دستگاه­هایی که اشاره شد دستگاه­های معمولی چاپ هستند و به ماشین­های مخصوص چاپ روزنامه که بسیار بزرگ و گران هستند اشاره نکردیم . توضیح اینکه دستگاه­های چاپ روزنامه اگرچه از نظر کلیت با ماشنین­های چاپ تفاوتی ندارند؛ اما امکاناتی دارند که بسیار اختصاصی و منحصر به فرد هستد؛ مثل تغذیه از رول یه جای شیت و انجام مراحل صحافی در داخل خود ماشین. ضمن این­که سرعت بالایی هم دارند طوری که به عنوان مثال ماشین موجود در چاپخانه افست که چندین روزنامه را چاپ می­کند (مثل همشهری. ایران. شرق و جوان ) که در مجموع با محاسبه تعداد صفحلات تیراژ چند میلیونی دارند . در کمتر از یک شبانه روز این تیراژ را چاپ می­کند.

به­طور معمول چاپ با دستگاه­های چهاررنگ کیفیت بهتری دارند و رنگ­ها بسیار نزدیک به رنگ­های مدنظر ما در می­آیند و اکثر طراحان علاقه به چاپ با ماشین چهاررنگ دارند .

وقتی یک کار چهاررنگ به لیتوگرافی می­دهیم درنهایت چهار زینک با ابعاد سطح چاپ به ما داده می­شود؛که در چاپخانه این چهار زینک به ترتیبی که مشخص است به دستگاه بسته می­شوند و چاپچی وظیفه تنظیم­کردن زینک‌ها را به­وسیله رجیسترهای روی زینک به عهده دارد. توضیح این­که رجیستر علامتی است که در کنار قسمتی که چاپ می­شود روی زینک­ها قرار دارد. علامت رجیستر که به‌طور معمول به شکل دایره­ای با دو خط عمود به هم در وسط آن است شامل هر چهار رنگ است و این­که چهار رنگ مورد نظر در این علامت هنگام چاپ روی هم بخورد نشان­دهنده این است که کار بدون اشکال چاپ خواهد شد. حتماً کارهای چاپ را دیده­اید که رنگ­ها روی هم نخورده­اند و لبه­های کار و یا روی سفیدی­ها مقدار ی از یک رنگ دیگر قرار دارد. دلیل این مشکل، عدم تنظیم درست رجستر است.

  1. استاندارد کاغذ

استاندارد بین­المللی ایزو ۲۱۶ یا (The international standard: ISO 216) :

استاندارد بین­المللی ابعاد کاغد یا ایزو ۲۱۶ بر پایه استاندارد DIN کشور آلمان قرار گرفته. (دلیل استفاده از استاندارد کشور آلمان در این مورد به سابقه و پیشرو بودن این کشور در صنایع چاپ و کاغذ مربوط بوده). ویژگی منحصر به فرد این سیستم مقیاس­پذیربودن آن است. بر این اساس در همه ابعاد کاغذ های استاندارد ایزو ، نسبت طول به عرض تقریباً برابر با ۱/۴۱۴۲ ( جذر عدد ۲( است. در این استاندارد سه خانواده کاغذ با ابعاد مشخص وجود دارند : گروه A ، گروه B و گروه C.

گروه A

در این گروه نسبت طول به عرض کاغذ عدد مطلق ۴۱۴۲/۱ هست. اندازه مساحت کاغذ A0 در این گروه ۸۴۱ × ۱۱۸۹ mm و تقریباً برابر با یک متر مربع (در واقع ۹۹۹۹۴۹ میلی متر مربع بوده که به یک متر مربع روند شده) هست . این اندازه به­عنوان استاندارد مبنا برای تعیین گرماژ یک ورق کاغذ استفاده می­شود.  در این گروه کاغذهای کوچک­تر با نصف­کردن طول کاغذ بزرگ­تر به دو قسمت به­دست می­آید. برای مثال قطع A1 با نصف­کردن طول کاغذ A0 به دو قسمت مساوی به دست می­آید. بنابراین قطع A1 مساوی خواهد بود با ۵۹۴ × ۸۴۱ ( البته عرض ۵۹۴/۵ بوده که روند شده ). همان­طور که می­بینید عرض کاغذ بزرگ­تر بعد از نصف­شدن طول کاغذ کوچکتر خواهد بود.

گروه B و C

اگر چه اندازه­های گروه A محدوده قابل قبولی از اندازه­ها را در اختیار ما قرار می­دهند با این حال نمی­توان گفت که لزوماً کافی هستند. به همین دلیل اندازه­هایی در دو گروه B و C علاوه­بر اندازه­های گروه A ایجاد شده­اند تا اندازه­های غیر متعارف و خاص هم پوشش داده شوند؛ البته اندازه­های گروه B و C هم از لحاظ هندسی مشابه اندازه­های گروه A به دست آمدند؛ بر این اساس اندازه­های گروه B به­نحوی ایجاد شدند که هر اندازه از این گروه میانگین هندسی دو اندازه از گروه A باشند؛ برای مثال قطع کاغذ B1 به­طور تقریبی مابین قطع کاغذ A0 و A1است؛ به این ترتیب از کاغذ A0 می­ توان قطع B1 و از قطع B1 هم می­توان کاغذ A1 را به دست آورد؛ اما اندازه گروه C ما بین اندازه­های گروه A و B قرار دارند. برای مثال قطع کاغذ C4کوچک­تر از B4 اما بزرگ­تر از A4 است. از اندازه­های گروه C برای ساخت پاکت­های مراسلاتی استفاده می­کنند.

Code Size (mm) Code Size (mm) Code Size (mm)
A0 ۸۴۱ × ۱۱۸۹ B0 ۱۰۰۰ × ۱۴۱۴ C0 ۹۱۷ × ۱۲۹۷
A1 ۵۹۴ × ۸۴۱ B1 ۷۰۷ × ۱۰۰۰ C1 ۶۴۸ × ۹۱۷
A2 ۴۲۰ × ۵۹۴ B2 ۵۰۰ × ۷۰۷ C2 ۴۵۸ × ۶۴۸
A3 ۲۹۷ × ۴۲۰ B3 ۳۵۳ × ۵۰۰ C3 ۳۲۴ × ۴۵۸
A4 ۲۱۰ × ۲۹۷ B4 ۲۵۰ × ۳۵۳ C4 ۲۲۹ × ۳۲۴
A5 ۱۴۸ × ۲۱۰ B5 ۱۷۶ × ۲۵۰ C5 ۱۶۲ × ۲۲۹
A6 ۱۰۵ × ۱۴۸ B6 ۱۲۵ × ۱۷۶ C6 ۱۱۴ × ۱۶۲
A7 ۷۴ × ۱۰۵ B7 ۸۸ × ۱۲۵ C7 ۸۱ × ۱۱۴
A8 ۵۲ × ۷۴ B8 ۶۲ × ۸۸ C8 ۵۷ × ۸۱

انواع چــاپ عبارتند از

  • افست
  •  هلیوگراور
  •  فلکسو
  •  سیلک اسکرین
  •  تامپو
  •  افست روی فلز
  •  مخمل
  •  پارچه
  •  ترموگرافی
  •  لترپرس
  •  داغی
  •  ایچینگ
  •  پوشش UV ، ورنی چاپ

 افست

چاپ افست یکی از پررونق ترین و فراوانترین چاپ ها است. شاید یکی از دلایل آن چاپ روی کاغذ با کیفیت بسیار عالی و در تیراژهای نسبتاً پایین است. البته در چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست، معمول و متداولتر است و حتی از نظر صرفه اقتصادی مناسبتر، اما اگر جنبه کیفیت چاپ را نیز در نظر داشته باشیم. چاپ افست مناسبترین است. گاهی چاپ افست را به دلیل عدم برجستگی یا فرورفتگی در رابط ( زینک ) چاپ مسطح نیز نامیده می شود.

چاپ افست نوعی از چاپ، که نوشته و عکس را بر سطح لاستیکی یک استوانه (سیلندر) گردان بر می گرداند و سپس آن را با فشار استوانه دیگر روی کاغذ چاپ می کنند. ماشین معمولی چاپ افست دارای سه استوانه است. در چاپ افست نخست آن چه را که باید چاپ شود بر روی صفحه ای فلزی به نام زینک منتقل می کنند، سپس این صفحه را با مواد شیمیایی طوری حساس می کنند که فقط نوشته ها و تصاویر آن، مرکب چاپ را به خود می گیرد. زینک را به دور نخستین استوانه می پیچند، طرح آن بر اثر فشار روی پوشش لاستیکی استوانه دوم بر می گردد. کاغذ سفید که متوالیاً به دور استوانه سوم می پیچد مطالب را از روی پوشش لاستیکی استوانه دوم می گیرد. سرعت کار ماشین های چاپ افست بیش از چاپ مسطح (حروفی) می باشد.

از بزرگترین تولید کنندگان ماشین های چاپ افست در جهان کمپانی هایدلبرگ آلمان است .

علم شیمی نقش مهمی در چاپ افست دارد، چاپ افست تقابل بین آب و مرکب است که بر روی سطح پلیت که صفحه ای از جنس آلومینیوم می باشد صورت می پذیرد که اصطلاحاً در چاپ افست به این صفحه زینک گفته می شود سطح رویی این صفحه توسط روش های الکترو شیمیایی اکسید شده است و تبدیل به اکسید آلومینیوم گردیده است تا سختی و مقاومت شیمیایی آن بالا رود. سطح رویی زینک را با مواد پلیمری حاوی مواد حساس به نور نمک های دیازونیوم پوشش می دهند. زینک توسط نور ماورای بنفش و یا لیزر نوردهی می شود تا تصویر برروی آن ایجاد گردد و سپس توسط یک محلول قلیایی شستشو می شود تا ماده پلیمری در نقاط نور خورده از روی سطح زینک برداشته شود بدین طریق دو ناحیه بر روی سطح زینک ایجاد می شود . (نواحی آب دوست و نواحی چربی دوست)، نواحی تصویری روی سطح زینک که از ماده پلیمری تشکیل شده است چربی دوست و جاذب مرکب و نواحی دیگر آب دوست و جاذب رطوبت می باشد. برای آنکه در نواحی غیر تصویری سطح زینک، لایه نازکی از آب وجود داشته باشد تا از نفوذ مرکب به آن جلوگیری شود باید کشش سطحی آب ورودی به سطح زینک را کاهش داد که معمولاً با اضافه کردن موادی مانند ایزوپروپیل الکل این کار صورت می گیرد. همچنین آب موجود در ماشین چاپ که قسمت های غیر تصویری را پوشش می دهد که اصطلاحاً محلول مرطوب کننده نامیده می شود باید دارای خاصیت اسیدی باشد و PH آن در محدوده  ۸ . ۴۵٫۲ باشد که با استفاده از یک محلول بافری به نام داروی آب و اضافه کردن به محلول مرطوب کننده صورت می پذیرد.

 هلیوگراور

هلیوگرام یا همان روتوگراور، سیستم چاپ گود است با کیفیتی بسیار نزدیک به چاپ افست. هر چند مراحل آماده سازی این نوع چاپ بسیار گرانتر از انواع دیگر، چاپ چون افست و فلکسو می باشد. اما برای چاپ ایده آل به شکل رول بر روی BOPP و موادی از این قبیل؛ بهترین انتخاب محسوب می شود. بخصوص اینکه مصرف لفاف هایی از این نوع برای کارخانجات تولیدی همیشگی و با تیراژ بالا باشد. دلیل آن هم این است که با سیلندر تهیه شده، می توان در تیراژ میلیونی چاپ کرد در حالی که در روش افست برای تیراژهای بالا بایست، زینک های مجدد تهیه کرد.

 فلکسو

این چاپ به دلیل استفاده از کلیشه های فتو پلیمر یا لاستیکی که قابل انعطاف هستند به نام فلکسو نامیده میشود. سرعت بالا و چاپ به شکل رول بر روی مواد متنوع همچون نایلون، متالایز در تیراژهای بالا همراه با هزینه های کم از ویژگی های این نوع چاپ محسوب می شود. چاپ فلکسو در واقع نوعی چاپ برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی مستقیماً با جنس یا لفاف مورد نظر در تماس می باشد.

چاپ فلکسو گونه ای از چاپ های برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی حاوی طرح مستقیماً با جنس چاپ شونده در تماس است. این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه های لاستیکی قابل انعطاف(فتو پلیمر)،« فلکسو» نام گرفته است. چاپ فلکسو عموماً برای چاپ بر روی سطوح نایلونی کاربرد دارد. فلکسو چاپی است که بیشتر در خدمت بسته بندی کالا قرار دارد. این نوع چاپ که در زمره چاپ های برجسته قرار دارد قابلیت چاپ بر روی فیلم، پلاستیک، سلفون، کاغذ و مقوا را دارا است و به هنگام چاپ بر روی کارتن های پلاستیکی، سلفون یا هر صفحه شفاف دیگر می تواند سطوح را به صورت موضعی و بر حسب نیاز با مرکب سفید پوشش دهد. فلکسو یکی از روش چاپ برجسته شناخته شده که در سال ۱۹۹۰ برای چاپ پاکت و ساک های کاغذی اختراع شد و از روش لترپرس نیز سبقت گرفته. فلکسو یک روش چاپی ساده به شمار می رود که از سیستم های مرکبدان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است .

 سیلک اسکرین

چاپ سیلک اسکرین از پر کاربردترین چاپ ها محسوب می شود. تنوع در نوع مرکب قابل استفاده در این چاپ امکان چاپ روی مواد مختلف را فراهم ساخته ا ست. شیوه ساده این تکنیک باعث می شود که روی سطوح، گرد، بی نظم وامکان چاپ فراهم شود. در واقع می توان گفت که تمامی اشیایی که در اطراف خود می بینید چه از نظر نوع جنس و چه از نظر شکل ظاهر، تحت پوشش چاپ سیلک قرار می گیرند. اما در بعضی موارد ممکن است این چاپ انتخاب مناسبی نباشد.

 تامپو

این شیوه چاپ در گروه چاپ های گود قرار می گیرد. این مسئله به دلیل استفاده از کلیشه گود در فرآیند چاپ می باشد. از ویژگی های این شیوه امکان چاپ، روی مواد مختلف و متنوع هم از نظر جنس مواد و هم از نظر شکل هندسی آنها می باشد بطوریکه با این روش می توان بر روی سطح صاف، منحنی،گرد ،محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون می گویند. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهرهای لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل می کند.

 افست روی فلز

آنجا که از چاپ افست به ذهن می آید، چاپ روی کاغذ و مقواست. اما با این سیستم چاپ که یکی از با کیفیت ترین سیستم های چاپ محسوب می شود می توان روی جنس های متنوع دیگری غیر از کاغذ و مقوا نیز چاپ کرد. از جمله این مواد می توان از فلز نام برد یعنی آنچه که شما در قوطی های رب گوجه فرهنگی، تن ماهی، آب میوه ها مختلف، بسته بندی رنگ های قوطی و … می بینید معمولاً به این شیوه چاپ شده است .

 مخمل

همه ما پارچه های مخملی را، در گوشه و کنار دیده ایم و بعضی نیز نوشته ها و نقوش مخمل پاش شده را همچون پرچم رومیزی از نظر گذرانده ایم اما کمتر به نوع چاپ آن توجه کرده ایم. چاپ مخمل یا فلوک در واقع فرآیند مخمل پاشی یا جیر سازی فرو بردن پودرهایی در طول و سطح مقطع متفاوت، در سطوح چسبکاری است. این نوع چاپ به طراحان و شرکت های تبلیغاتی امکانات متنوع و جالبی می دهد تا دست به کارهای بکر و خلاقانه بزنند .

 پارچه

این نوع چاپ بسیار شبیه به چاپ سیلک است. در واقع چاپ پارچه نوعی چاپ سیلک است با این تفاوت که رنگ های مصرفی در این نوع چاپ، پایه آبی دارند به عبارت دیگر حلال آنها آب است. منتهی بعد از نشستن رنگ بر روی پارچه روی آن ثابت می شود به طوری که با شستن از بین نمیرود.

چاپ پارچه نیز مانند چاپ سیلک به دو روش دستی و ماشینی انجام می شود.

 ترموگرافی

این نوع چاپ قاعدتاً در رده چاپ غیر تماسی قرار می گیرد. در کار نهایی این نوع چاپ، در بخش هایی از قبل تعیین شده بر جستگی ایجاد می گردد. این حالت برجستگی شبیه به برجستگی ایجاد شده در چاپ با کلیشه های فلزی نر و گاهی نر و ماده که در ماشین چاپ ملخی یا لترپرس بدست می آید نیست، بلکه محل های خواسته شده در یک طرف کار، برجسته است. حال آنکه در برجسته سازی به وسیله ماشین چاپ ملخی برجستگی ایجاد شده در یک طرف، باعث گودشدن طرف دیگر می شود. به دلیل اینکه ماشین ترموگراف با شیوه پاشیدن پودر بر روی سطح، بدون هیچگونه تماس، کار می کند این شیوه چاپ در رده چاپ های غیر تماسی قرار می گیرد.

 لترپرس

چاپ ملخی که نوعی ماشین لترپرس است از قدیمی ترین ماشین های چاپ محسوب می شود. در واقع کاربرد حروف سربی که گوتنبرگ مخترع آن بود در این شیوه چاپ به کار گرفته می شود. هر چند نسل ماشین های ملخی رو به انقراض است اما هنوز کارهایی با استفاده از ماشین های ملخی انجام می شود. از جمله کارهای کم تیراژ همچون کارت ویزیت، سربرگ ،اعلامیه و .. با به کارگیری ماشین چاپ ملخی و استفاده از حروف سربی، کلیشه های فلزی و قالب های برش انجام می شود.

 داغی

آن چه که طلاکوب می نامند در واقع نوعی چاپ داغی است که به شیوه لترپرس انجام می شود. طلاکوب امروزه به رنگ های مختلف از جمله طلایی، نقره ای ،آبی ، قرمز و .. در بازار موجود است. گاهی به وسیله این سیستم ضرب خالی زده می شود که تنها در جنس مورد نظر فرورفتگی یا برجستگی ایجاد می شود.

 ایچینگ

چاپ ایچینگ در واقع ایجاد خوردگی در فلز با استفاده از اسید می باشد. با به کارگیری این روش چاپ می توان طرح، نقش و نوشته های خود را به راحتی به روی فلز ثبت کرد به گونه ای که از بین رفتنی نباشد. در مواردی چون شیرآلات حمام، ثبت یک آرم روی دسته شیر آلات به گونه ای که در اثر استفاده و تماس با نوشته و آرم هیچکدام پاک نشوند بسیار ضروریست .

 پوشش UV ، ورنی 

(Ultra violet)  UV در واقع طیفی از امواج الکترومغناطیس است که انرژی بالایی داشته و همان چیزی است که در نور خورشید نیز وجود دارد. از این اشعه برای خشک کردن رنگ های چاپ و پوشش های مختلف استفاده می کنند. آنچه که به نام پوشش UV معروف است در واقع سیستم خشک کن پوششی است که تنها با اشعه UV خشک می شوند. مرکب و پوشش هایی که با سیستم UV خشک می شوند بدون بو هستند و پس از خشک شدن روی هم نمی چسبد. ورنی چاپ نیز شبیه به چاپ رنگ در افست است با این تفاوت که به جای رنگ، ورنی در ماشین چاپ ریخته و کار را یکبار دیگر از ماشین چاپ عبور می دهند. با تهیه زینگ جداگانه می توان در نقاط خاصی روی کار چاپی ورنی زد.

چاپ دیجیتال

درباره چاپ دیجیتال

جدیدترین تکنولوژی در خدمات چاپ ، دیجیتال می باشد هرچه زمان می گذرد این سیستم رشد بیشتری پیدا می کند و به نظر می رسد در آینده ای نزدیک جایگزین دیگر روش های چاپ شود از جمله مهمترین ویژگی های چاپ دیجیتال این است که به خدمات دهنده آن این امکان را می دهد که هر کار چاپی را در هر تیراژی حتی یک نسخه ارائه نماید که این بسایر منحصر به فرد است اما از سویی دیگر این امر خود مشکل ساز است، چرا که این یعنی هزینه یک برگ با ۱۰۰۰۰ برگ فرقی نمی کند لذا با توجه به قیمت های مواد مصرفی در چاپ دیجیتال هزینه نهایی تمام شده آن در تیراژ های ۱۰۰۰ به بالا بسیار بیشتر از چاپ افست می شود به علاوه باید به این نکته مهم توجه داشت که کیفیت چاپ دیجیتال بسیار پایین تز از چاپ افست می باشد و کیفیت رنگ های آن نیز کمتر است.

تفاوت اصلی بین چاپ دیجیتال و روشهای سنتی چاپ مثل لیتوگرافی و چاپ افست، فلکسوگرافی، گراور، یا لترپرس در استفاده نکردن از پلیتهای چاپ است که در نتیجه مراحل آماده سازی پیش از چاپ سریع تر و ارزان تر هستند. مرسوم ترین روشها شامل چاپگرهای جوهرافشان و لیزری هستند که پیگمنت یا تونر را بر روی زمینه های متنوعی همچون کاغذ، کاغذ عکاسی، کانواس یا بوم، چوب، فوم، شیشه، سنگ و … می‌نشانند. در بیشتر فرآیندهای چاپ دیجیتال جوهر یا تونر همچون روشهای سنتی در داخل کاغذ نفوذ نمی‌کنند بلکه لایه نازکی بر روی سطح تشکیل می‌دهند و در برخی سیستمها ممکن است برای تثبیت آنها بر روی زمینه از مواد اضافی و پوششی که توسط فرآیندهای حرارتی یا تابش یووی افزوده می‌شوند نیز استفاده گردد.

چاپ دیجیتال یکی از روش‌های تبدیل تصاویر دیجیتال به محصولات چاپی است. این روش معمولا شامل چاپ حرفه ای در تیراژهای کم تعداد توسط نشر رومیزی و دیگر منابع دیجیتال است که بوسیله چاپگرهای لارج فرمت و/یا چاپگرهای لیزری و جوهرافشان حرفه ای انجام می‌شود. چاپ دیجیتال دارای هزینه بیشتری برای چاپ هر صفحه در مقایسه با روشهای سنتی مثل چاپ افست است ولی این قیمت بالاتر معمولا با صرفه جویی در هزینه های دیگری که در تهیه پلیت های چاپ انجام می‌شوند برای تیراژهای کم تعداد جبران می‌شود. این روش امکان چاپ بلافاصله پس از تقاضا در تیراژ محدود را فراهم می‌آورد و امکان تغییر تصاویر و محتویات صفحه (اطلاعات متغیر) در هر برگ چاپی را در اختیار می‌گذارد. صرفه جویی در نیروی انسانی و توان رو به گسترش ماشینهای چاپ دیجیتال در بالا بردن کیفیت، پایین آمدن هزینه تمام شده هر برگ چاپی و بالا رفتن تیراژ به این معناست که چاپدیجیتال در حال رسیدن به نقطه رقابت با چاپ افست و حتی پیشی گرفتن از آن است.

چاپ دیجیتال با سایر روشهای چاپ مثل چاپ افست و یا لتر پرس دارای تفاوت اساسی است. برخی از این تفاوت‌ها به شرح زیر است:

    به دلیل حذف مراحل پیش از چاپ شامل لیتوگرافی، فرآیند چاپ دیجیتال کوتاه تر است
در چاپ دیجیتال هزینه چاپ به تعداد نسخه‌های چاپی ارتباطی ندارد و برای هر برگ چاپ شده مقدار ثابتی است
در این روش میزان مواد باطله شامل کاغذ و مواد شیمیایی کمتر است چون نیازی به رسیدن به رنگ و یا تنظیمات حین چاپ وجود ندارد
چاپ دیجیتال در هر دور چاپ می تواند تصویر و متن متفاوتی را چاپ کند چون در این روش از پلیت استفاده نمی شود
در چاپ دیجیتال به دلیل حذف پلیت و چاپ مستقیم از کامپیوتر روی کاغذ و امکان کالیبراسیون دستگاه امکان چاپ در تیراژ محدود حتی یک نسخه با هزینه پایین وجود دارد به همین دلیل این روش چاپ دیجیتال برای مصارفی مثل تهیه نمونه و یا چاپ محصولات کم تعداد و سریع کاربرد زیادی دارد. یک چاپگر دیجیتال برای چاپ میلیونها برگ ساخته نشده است، بلکه باید بتواند در طول مدت زمان عمر خود نهایتاً هزاران برگ چاپ کند- که البته اینکار را خیلی خوب انجام می دهد – بنا بر این با توجه به هزینه تمام شده و سرعت کار، چاپ دیجیتال برای چاپ در تیراژ محدود عملیاتی و مقرون به صرفه می باشد. البته از سال ۲۰۱۰ فناوری های نوین در چاپ دیجیتال بکار گرفته شد که با استفاده از تکنولوژی نانو در جوهر و همچنین تغییر سیتم پاشش جوهر، چاپگر های دیجیتال جوهر افشان توانستند بسیاری از محدودیت ها را در زمینه سرعت و هزینه تولید کنار بزنند.

انواع روش­های چاپ دیجیتال

شیوه‌های چاپی که از تکنولوژی دیجیتال بهره می‌برند بسیار متنوع و در صنایع مختلف گسترده است. اما به طور کلی انواع روش‌های چاپ دیجیتال بر اساس نوع و تکنولوژی دیجیتال مورد استفاده در آنها، به گروه‌های اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
روش جوهرافشان
روش الکتروفتوگرافی
۱-روش تونری
۲- روش دیجیتال مرکبی
روش دیجیتال نوری یا پرتوی
روش چاپ DI (Direct Imaging)
روش حرارتی (Thermal)
روش تصعید رنگ (Dye-Sublimation)
مارکرهای لیزری

تاریخچه صنعت چاپ و چاپخانه و انواع روش چاپ

ریشه لغوی

واژه چاپ احتمالا از کلمه chappn (چاپنا) که کلمه‌ای هندی است گرفته شده است. ولی عده ای معتقدند که از «چاو» مقولی گرفته شده است «چاو ، نام نوعی پول در عصر ایرانیان بوده است). از لغات دیگری که برای چاپ بکار رفته می توان به «طبع» و «باسعه» اشاره کرد…

تاریخچه صنعت چاپ و چاپخانه چاپ و نشر و کتاب و صنعت چاپ و تاریخچه

تاریخچه,صنعت,چاپ,چاپ,کتاب,صنعت,چاپ,تاریخچه,آکاایران,واژه,نوعی,کلمه‌ای,واژه چاپ احتمالا از کلمه,عده,اشاره,نوع,واژه,عده,نوعی پول در عصر ایرانیان,دیگر,ریشه,نوعی

ادامه
Call Now Buttonتماس با ما